#### Powiedziałeś(-aś):
istnieją kontrowersje na temat szkolenia AI przy pomocy dzieł wszelkiego rodzaju twórców, m.in bez ich wiedzy, zgody i też bez wynagrodzenia - czy twórcy proponowali lub proponują konkretne rozwiązania tego problemu?
#### ChatGPT powiedział:
Tak, kwestia wykorzystywania dzieł twórców (takich jak teksty, muzyka, obrazy) do szkolenia modeli AI bez ich wiedzy, zgody i wynagrodzenia stała się jednym z głównych tematów kontrowersyjnych w kontekście sztucznej inteligencji. Twórcy, artyści i organizacje reprezentujące twórców proponowali różne rozwiązania i strategie, aby rozwiązać ten problem. Oto niektóre z nich:
1. Zasady licencjonowania i zgody
Twórcy i ich reprezentanci, np. organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi (w Polsce np. ZAiKS, a w USA organizacje takie jak ASCAP czy BMI), domagali się, by firmy zajmujące się tworzeniem i wykorzystywaniem AI uzyskiwały licencje na wykorzystanie dzieł do szkolenia swoich modeli. W praktyce oznaczałoby to, że firmy zajmujące się AI musiałyby zawierać umowy licencyjne z twórcami lub organizacjami zarządzającymi ich prawami, a także zapewniać odpowiednie wynagrodzenie za wykorzystanie ich materiałów.
Przykład:
Rada Muzyki (Recording Academy) w Stanach Zjednoczonych podnosiła kwestię, że firmy wykorzystujące muzykę do szkolenia AI powinny płacić artystom za wykorzystanie ich utworów, nawet jeśli AI tylko "uczy się" na podstawie danych, a nie bezpośrednio tworzy na ich podstawie nowe utwory.
2. Propozycje wynagradzania twórców
W kontekście wykorzystania dzieł artystycznych do trenowania AI, zaproponowano wprowadzenie systemu, w którym twórcy dostaliby wynagrodzenie za wykorzystanie ich materiałów w procesie szkolenia algorytmów. Pomysł polegałby na tym, że twórcy, którzy wnoszą swoje dzieła do zbiorów danych wykorzystywanych w AI, otrzymywaliby odpowiednią część dochodów generowanych przez produkty oparte na tych danych (np. aplikacje, usługi generujące obrazy, muzykę, teksty).
Przykład:
W 2023 roku artyści, twórcy muzyczni i pisarze rozpoczęli rozmowy na temat utworzenia funduszu lub systemu licencjonowania, w ramach którego AI mogłoby wykorzystywać twórczość artystyczną, ale tylko po uiszczeniu odpowiednich opłat i zapewnieniu wynagrodzenia twórcom.
3. Ustalenie ram prawnych dotyczących wykorzystywania danych
W odpowiedzi na rosnące zaniepokojenie twórców, na całym świecie zaczęły pojawiać się inicjatywy ustawodawcze, które miałyby na celu regulowanie wykorzystywania dzieł twórców przez systemy AI. Rządy wielu krajów (w tym Unia Europejska i Stany Zjednoczone) zaczęły rozważać nowe regulacje, które mogłyby określić, w jakich przypadkach i na jakich warunkach można wykorzystywać materiały chronione prawem autorskim do celów szkolenia AI.
Przykład:
W Unii Europejskiej, pod kątem propozycji dotyczących regulacji AI, pojawiły się głosy o konieczności stworzenia zasad pozwalających na wykorzystywanie danych do celów naukowych, edukacyjnych i rozwojowych (w tym do szkolenia AI), przy jednoczesnym poszanowaniu praw autorskich. Pomysł zakładałby np. tworzenie tzw. wyjątków do prawa autorskiego, które pozwalałyby na wykorzystanie twórczości w kontekście rozwoju technologii AI, ale z obowiązkiem wynagradzania twórców.
4. Alternatywne rozwiązania - twórczość "otwartego dostępu" i zgoda twórcy
Kolejną propozycją, którą zgłaszali niektórzy twórcy, było promowanie modelu, w którym artyści i twórcy decydowaliby się na udostępnienie swoich dzieł do szkolenia AI na zasadzie "otwartego dostępu" (open access). W takim przypadku twórcy mogliby dobrowolnie wyrazić zgodę na wykorzystanie ich dzieł do celów komercyjnych lub edukacyjnych, a w zamian mogliby otrzymać wynagrodzenie lub inne korzyści, takie jak większa widoczność i popularność ich pracy.
Przykład:
Niektórzy artyści i pisarze zaczęli tworzyć zbiory danych na zasadzie licencji "open", gdzie pozwalali AI na wykorzystanie ich dzieł w zamian za uznanie ich autorstwa, pod warunkiem, że dzieło nie będzie wykorzystywane w sposób naruszający ich prawa lub etykę.
5. Kwestia "fair use" (sprawiedliwego użytku)
W USA, gdzie obowiązuje zasada fair use (sprawiedliwego użytku), pojawiają się kontrowersje związane z tym, czy wykorzystywanie materiałów chronionych prawem autorskim do szkolenia AI mieści się w granicach "sprawiedliwego użytku". Wiele firm zajmujących się AI argumentuje, że proces ten nie narusza praw autorskich, ponieważ modele AI nie kopiują dzieł, lecz uczą się na ich podstawie, tworząc nowe, oryginalne treści.
W odpowiedzi, twórcy zaczęli apelować o bardziej precyzyjne zdefiniowanie granic fair use w kontekście rozwoju sztucznej inteligencji. Ich zdaniem, jeżeli sztuczna inteligencja jest wykorzystywana do tworzenia komercyjnych produktów na podstawie danych chronionych prawami autorskimi, twórcy powinni być wynagradzani.
Podsumowanie
Twórcy, artyści i organizacje reprezentujące twórczość proponują różne rozwiązania, od licencjonowania i wynagradzania za wykorzystywanie ich dzieł, po zmiany w prawodawstwie, które lepiej chroniłoby ich interesy w dobie rozwoju technologii AI. Wciąż toczy się debata na ten temat, a ostateczne rozwiązania będą zależały od decyzji prawodawców oraz dalszego rozwoju technologii i jej regulacji.
#### Powiedziałeś(-aś):
czy któreś z tych propozycji zostały zrealizowane, tzn. powstało jakieś prawo regulujące tą kwestię?
#### ChatGPT powiedział:
W kwestii regulowania wykorzystywania dzieł twórców do szkolenia sztucznej inteligencji, obecnie nie ma jeszcze kompleksowego, globalnego prawa, które w pełni regulowałoby tę kwestię. Niemniej jednak pojawiły się pewne inicjatywy legislacyjne i propozycje, które dotykają tego tematu, zarówno w Unii Europejskiej, jak i w Stanach Zjednoczonych. Oto niektóre z działań, które zostały podjęte:
1. **Unia Europejska – Akt o Sztucznej Inteligencji (AI Act)
Unia Europejska pracuje nad regulacjami dotyczącymi sztucznej inteligencji, w tym nad Aktem o Sztucznej Inteligencji (AI Act), który ma na celu uregulowanie użycia AI w różnych dziedzinach, w tym także ochrony praw twórców i ich dzieł. W 2021 roku Komisja Europejska zaprezentowała projekt tego aktu, który stanowi pierwszy poważny krok w kierunku stworzenia ogólnoeuropejskich ram prawnych dla sztucznej inteligencji.
Jak to się ma do praw twórców?
W ramach AI Act pojawiły się sugestie, aby firmy zajmujące się AI były zobowiązane do przestrzegania zasad transparentności, w tym informacji na temat danych wykorzystywanych do trenowania modeli AI. Jednakże sama kwestia wykorzystywania materiałów chronionych prawami autorskimi do szkolenia modeli AI bez zgody twórców nie została jeszcze szczegółowo uregulowana w tym akcie.
Jednym z bardziej istotnych postulatów w ramach tego aktu jest zachowanie transparentności i odpowiedzialności w zakresie wykorzystywania danych do trenowania modeli AI, co może w przyszłości obejmować również dzieła chronione prawami autorskimi. Prace nad projektem trwają, a AI Act ma jeszcze przejść przez proces negocjacji w Parlamencie Europejskim i Radzie UE.
2. USA – Fair Use i jego interpretacja
W Stanach Zjednoczonych, kwestia wykorzystania materiałów chronionych prawem autorskim w kontekście sztucznej inteligencji jest silnie związana z koncepcją fair use (sprawiedliwego użytku). Fair use pozwala na ograniczone wykorzystanie dzieł chronionych prawami autorskimi bez zgody właściciela praw w określonych sytuacjach, takich jak badania naukowe, edukacja, recenzje krytyczne czy parodie.
Jak to się ma do AI?
Fair use jest często stosowane przez firmy zajmujące się sztuczną inteligencją, które twierdzą, że wykorzystywanie dzieł chronionych prawem autorskim do trenowania modeli AI mieści się w granicach dozwolonego użytku, ponieważ w procesie tym nie dochodzi do dosłownego kopiowania treści, a jedynie do "uczenia się" na ich podstawie.
W odpowiedzi na rosnące obawy twórców, w Stanach Zjednoczonych toczy się jednak wiele spraw sądowych, które próbują ustalić, czy wykorzystanie materiałów do trenowania modeli AI narusza prawo autorskie, czy też mieści się w granicach fair use.
Przykład:
W 2023 roku miała miejsce głośna sprawa sądowa przeciwko firmom takim jak Stability AI i MidJourney, które oferują usługi generowania obrazów AI, w której artyści zarzucili, że ich dzieła zostały wykorzystane bez zgody do trenowania algorytmów. W odpowiedzi na te zarzuty, firmy te argumentowały, że wykorzystywanie dzieł do "uczenia się" przez AI jest zgodne z zasadą fair use. Sprawa ta wciąż nie została rozstrzygnięta, ale jest to jeden z przykładów na to, jak w Stanach Zjednoczonych rozwiązywana jest kwestia praw twórców w kontekście sztucznej inteligencji.
3. Propozycje w zakresie prawa autorskiego w USA – AMY Act
Istnieją propozycje legislacyjne w Stanach Zjednoczonych, które mają na celu dostosowanie prawa autorskiego do nowych wyzwań, jakie stawia rozwój sztucznej inteligencji. AMY Act (Artificial Media Yielding Act) to przykład projektu, który proponuje zmiany w prawie autorskim, aby uwzględnić prawa twórców w kontekście wykorzystania ich dzieł przez AI. W szczególności, AMY Act sugeruje, że twórcy powinni mieć prawo do otrzymywania wynagrodzenia, jeżeli ich dzieła są wykorzystywane do trenowania algorytmów sztucznej inteligencji. Jednak projekt ten nie został jeszcze uchwalony i nie stanowi formalnego prawa.
4. Propozycje dotyczące open access i nowych licencji
W odpowiedzi na problem wykorzystywania dzieł do trenowania AI, pojawiły się również inne propozycje dotyczące licencji otwartego dostępu (open access). Artyści i twórcy, którzy zgadzają się na wykorzystywanie ich dzieł przez AI, mogliby oferować swoje prace na zasadzie licencji, która umożliwia ich użycie w celach edukacyjnych lub komercyjnych, przy jednoczesnym zachowaniu wynagrodzenia za ich wykorzystanie.
Przykład:
Creative Commons i inne organizacje zajmujące się promowaniem licencji otwartego dostępu zaczęły rozważać, w jaki sposób dostosować swoje licencje do nowych wyzwań związanych z AI. Artyści mogą, na przykład, dobrowolnie udostępniać swoje prace do trenowania AI w zamian za określone wynagrodzenie lub inne korzyści. Warto jednak zaznaczyć, że tego typu rozwiązania są raczej na poziomie inicjatyw społecznych i dobrowolnych, a nie formalnie uregulowanych przez prawo.
5. Bariery i trudności w implementacji
Choć pojawiają się propozycje legislacyjne, stworzenie globalnych ram prawnych w tej dziedzinie napotyka liczne trudności. Przede wszystkim, istnieje problem z precyzyjnym określeniem, co dokładnie stanowi "uczenie się" przez AI, a co już jest naruszeniem praw autorskich. Dodatkowo, AI jest technologią o zasięgu globalnym, co sprawia, że wypracowanie jednolitych zasad, które byłyby stosowane na całym świecie, jest niezwykle trudne.
Podsumowanie
Chociaż pojawiły się inicjatywy legislacyjne i dyskusje na temat regulacji wykorzystywania dzieł do trenowania sztucznej inteligencji, wciąż nie ma jednego, globalnego prawa, które by w pełni rozwiązywało te kwestie. Unia Europejska pracuje nad ramami prawnymi w ramach AI Act, a w USA sprawa jest wciąż nieuregulowana, z intensywnymi sporami prawnymi dotyczącymi interpretacji prawa autorskiego w kontekście fair use. W międzyczasie artyści, organizacje praw autorskich oraz firmy zajmujące się AI eksperymentują z rozwiązaniami opartymi na licencjonowaniu i otwartym dostępie, ale pełne uregulowanie tej kwestii wciąż czeka na wdrożenie.
#### Powiedziałeś(-aś):
czy twórcy wytoczyli jakieś procesy sądowe firmom rozwijającym AI w związku z ich zdaniem nielegalnym użyciem ich twórczości do szkolenia AI?
#### ChatGPT powiedział:
Tak, twórcy rzeczywiście wytoczyli kilka ważnych procesów sądowych przeciwko firmom rozwijającym sztuczną inteligencję, oskarżając je o nielegalne wykorzystanie ich dzieł do szkolenia modeli AI bez zgody. W szczególności chodzi o kwestie związane z prawami autorskimi, w tym z wykorzystaniem obrazów, muzyki, tekstów i innych dzieł twórczych do "trenowania" sztucznych inteligencji, takich jak te generujące obrazy, teksty, muzykę czy inne treści. W odpowiedzi na te zarzuty, firmy zajmujące się AI bronią się, powołując się na zasady "fair use" (sprawiedliwego użytku) w Stanach Zjednoczonych i inne argumenty.
1. Sprawa Stability AI, MidJourney i DreamUp (2023)
Jednym z najgłośniejszych przypadków prawnych, którymi żyła branża sztucznej inteligencji w 2023 roku, była sprawa dotycząca Stability AI, MidJourney i innych firm oferujących generowanie obrazów za pomocą sztucznej inteligencji.
Szczegóły sprawy:
Artyści i twórcy wytoczyli pozwy przeciwko tym firmom, oskarżając je o wykorzystywanie ich dzieł (w tym obrazów) bez zgody i wynagrodzenia, do trenowania modeli generujących obrazy AI.
Twórcy zarzucają, że ich obrazy zostały pobrane z internetu bez zgody autorów i użyte do "uczenia" sztucznych inteligencji, które potem tworzyły nowe obrazy podobne do tych, które twórcy stworzyli, a następnie wykorzystywały te obrazy w ramach komercyjnych usług.
Argumenty twórców:
Twórcy argumentują, że używanie ich dzieł bez zgody w procesie szkolenia AI stanowi naruszenie ich praw autorskich, ponieważ modele AI mogły generować obrazy podobne do tych, które zostały stworzone przez artystów, bazując na ich dziełach.
Nie zgadzają się na to, by ich twórczość była wykorzystywana do komercyjnych celów firm zajmujących się generowaniem obrazów AI bez wynagrodzenia lub zgody.
Argumenty firm AI:
Firmy takie jak Stability AI i MidJourney bronią się, powołując się na zasadę fair use (sprawiedliwego użytku), która pozwala na wykorzystywanie danych, w tym dzieł chronionych prawami autorskimi, do celów edukacyjnych, badawczych i rozwojowych. Z ich perspektywy proces "szkolenia" AI nie polega na kopiowaniu dzieł artystycznych, ale na wykorzystaniu tych dzieł w sposób, który pozwala AI na "nauczanie się" ogólnych wzorców i stylów, nie na bezpośrednim powielaniu dzieł.
Status sprawy:
W 2023 roku pozwy były wciąż w toku, a sprawa miała szersze implikacje dla przyszłych regulacji dotyczących wykorzystania twórczości w kontekście rozwoju sztucznej inteligencji.
2. Sprawa przeciwko OpenAI, GitHub Copilot i Microsoft (2023)
W 2023 roku miała miejsce także sprawa dotycząca OpenAI i jego produktu GitHub Copilot, który jest narzędziem wspomagającym programowanie i wykorzystującym sztuczną inteligencję do sugerowania fragmentów kodu. Prawnicy programistów i autorów kodów wnieśli pozew przeciwko GitHub i Microsoftowi (który jest właścicielem GitHub), twierdząc, że algorytmy Copilot wykorzystywały ich kod źródłowy bez zgody i wynagrodzenia, w celu trenowania modelu AI.
Szczegóły sprawy:
W tym przypadku chodziło o wykorzystywanie kodu źródłowego, który był opublikowany w Internecie, do szkolenia systemów AI takich jak Copilot, które potem generowały sugestie kodu na podstawie tego, czego "nauczyły się" z kodów dostępnych publicznie. Programiści twierdzą, że nie wyrazili zgody na wykorzystywanie ich kodów w tym kontekście i domagali się wynagrodzenia.
Argumenty twórców:
Twórcy oprogramowania twierdzą, że nawet jeśli ich kod był dostępny w Internecie, nie zgodzili się na jego użycie do szkolenia AI, które potem mogło wykorzystywać go w sposób komercyjny, generując kod dla innych użytkowników.
Argumenty firm AI:
Microsoft i GitHub broniły się, twierdząc, że wykorzystanie kodu było zgodne z zasadą fair use, ponieważ służyło to do ulepszania algorytmów i narzędzi, które miały na celu poprawę efektywności programistów.
3. Sprawy dotyczące wykorzystania muzyki
W podobnym duchu jak w przypadku obrazów, pojawiły się także pozwy przeciwko firmom generującym muzykę przy użyciu sztucznej inteligencji, które wykorzystują utwory muzyczne do szkolenia swoich algorytmów bez zgody artystów.
Przykład:
Artysta muzyczny może oskarżyć firmę rozwijającą AI o wykorzystanie jego piosenek do trenowania modelu AI, który potem generuje muzykę w stylu podobnym do jego twórczości, bez wypłacenia wynagrodzenia lub uzyskania zgody.
4. Przyszłość tych procesów sądowych
Wszystkie te procesy sądowe mają na celu ustalenie, jak w świetle prawa autorskiego traktować sztuczną inteligencję, szczególnie w kontekście wykorzystania jej do szkolenia na podstawie danych chronionych prawami autorskimi. W szczególności, sądy muszą zdecydować, czy wykorzystywanie twórczości w procesie "uczenia się" przez AI stanowi naruszenie praw autorskich, czy mieści się w ramach fair use (sprawiedliwego użytku).
Wyrok sądowy może:
Ustalić, czy wykorzystanie danych do trenowania AI bez zgody twórców narusza prawo autorskie.
Ostatecznie wpłynąć na przyszłe regulacje prawne dotyczące tego, jak AI może korzystać z dzieł twórców, a także, czy i w jakiej formie twórcy powinni otrzymywać wynagrodzenie za takie wykorzystanie ich dzieł.
Podsumowanie
Tak, twórcy wytoczyli już kilka ważnych procesów sądowych przeciwko firmom rozwijającym AI, oskarżając je o nielegalne wykorzystywanie ich dzieł do szkolenia modeli sztucznej inteligencji bez zgody i wynagrodzenia. Wśród najbardziej głośnych spraw są pozwy przeciwko firmom takim jak Stability AI, MidJourney i GitHub Copilot, a także rozważane są pozwy związane z wykorzystaniem muzyki. Choć te sprawy są w toku, stanowią one kluczowy punkt odniesienia dla przyszłych regulacji prawnych w tej dziedzinie.
#### Powiedziałeś(-aś):
znam stanowisko twórców, ale mam pewien dylemat - otóż człowiek będący twórcą uczy się w zasadzie na dziełach innych twórców- zakładając, że ludzki twórca ogląda i analizuje legalnie dzieła innych twórców, np. obrazy i lub artystyczne instalacje na wystawach, filmy, grafikę, muzykę itp., to w praktyce robi to samo co AI - zatem dzieła tego ludzkiego twórcy będą pochodną wszystkiego, czego dowiedział się analizując dzieła innych twórców - tak więc trenowanie AI, o ile trenuje się na dziełach zdobytych legalnie, jest wg mnie tożsame z kształcenie się ludzkiego artysty
#### ChatGPT powiedział:
To bardzo trafny i głęboki dylemat, który stawia pytanie o granice twórczości, inspiracji i wykorzystania istniejących dzieł, zarówno przez ludzi, jak i przez sztuczną inteligencję. Istotnie, ludzki twórca, niezależnie od dziedziny, w dużej mierze "uczy się" poprzez analizowanie, interpretowanie i inspirowanie się pracami innych artystów. W tym sensie zarówno człowiek, jak i sztuczna inteligencja w procesie twórczym opierają się na danych zewnętrznych, które są źródłem wiedzy i inspiracji.
Jednak różnice między tym, jak funkcjonuje ludzki twórca, a jak działa sztuczna inteligencja, są również istotne. Spróbujmy przyjrzeć się kilku kluczowym różnicom i kwestiom, które mogą wyjaśnić, dlaczego debata na temat wykorzystywania dzieł twórców do trenowania AI jest kontrowersyjna.
1. Ludzki proces twórczy vs. proces AI
Ludzki twórca: Twórcy, gdy czerpią inspirację z dzieł innych artystów, zazwyczaj działają w sposób świadomy i kreatywny. Analizują, przetwarzają i interpretują inne prace, nadając im nowe znaczenia, przekształcając je w coś nowego lub wprowadzając własne unikalne doświadczenie i perspektywę. Artysta może inspirować się stylem czy techniką, ale wciąż tworzy coś oryginalnego.
W tym kontekście inspiracja jest akceptowaną częścią procesu twórczego, o ile nie dochodzi do bezpośredniego kopiowania (np. plagiatu). Twórczość ludzka jest w dużej mierze złożona z reinterpretacji, transformacji i reakcji na otaczający świat. To, co tworzy człowiek, jest nasycone subiektywnym doświadczeniem, refleksją, emocjami i świadomością.
AI: Sztuczna inteligencja, w kontekście generowania treści, analizuje ogromne zbiory danych (np. obrazy, teksty, muzykę) i na ich podstawie generuje nowe treści. Jednak proces ten różni się od procesu ludzkiego twórcy. AI nie jest świadome ani kreatywne w ludzkim sensie — nie posiada doświadczenia, emocji ani intencji. AI działa w oparciu o matematyczne modele, które przetwarzają dane, nie tworząc nowych, subiektywnych interpretacji. Kiedy AI "tworzy", w gruncie rzeczy rekonstruuje i generuje na podstawie wzorców z danych, na których była trenowana.
2. Różnica w generowaniu twórczości: Transformacja vs. Rekonstrukcja
Ludzki twórca często korzysta z dzieł innych, ale transformuje je, nadając im nowe konteksty, interpretacje i znaczenia. Na przykład, malarz może inspirować się techniką mistrza, ale stworzyć obraz, który jest zupełnie inny pod względem formy i treści.
AI, z kolei, w dużej mierze działa na zasadzie rekonstrukcji. Proces trenowania AI na danych może być porównany do bardzo zaawansowanego „rozpoznawania wzorców” i reprodukcji. Nawet jeśli AI tworzy nowe obrazy czy teksty, są one zbudowane na podobnych zasadach jak te, na których zostały wytrenowane, a często efekt końcowy jest zbliżony do stylów lub treści, które stanowiły dane wejściowe.
Ta rekonstrukcja oparta na danych, w przeciwieństwie do transformacji ludzkiego twórcy, sprawia, że powstaje pytanie, czy AI rzeczywiście tworzy coś oryginalnego, czy tylko kompiluje istniejące idee i style.
3. Granice praw autorskich i "fair use"
Ludzki twórca czerpiący inspirację z innych dzieł, nawet jeśli jest to bardzo bliskie w stylu, zasadniczo działa w ramach dozwolonego użytku, jeżeli nie dochodzi do dosłownego kopiowania. To, co robi artysta, jest traktowane jako nowa kreacja, nawet jeśli jest inspirowana innymi dziełami.
AI, z drugiej strony, korzysta z dzieł w sposób, który nie zawsze jest tak przejrzysty. Algorytmy AI nie tworzą dzieła w tradycyjny sposób, ale raczej rekonstruują coś na podstawie wcześniejszych danych. Tu pojawia się kontrowersja: nawet jeśli dane zostały zdobyte legalnie (np. publicznie dostępne utwory, licencjonowane materiały), to sposób ich wykorzystania — automatyczne trenowanie modelu bez zgody twórcy — stawia pytanie, czy nie narusza to praw autorskich.
4. Prawa twórców w kontekście AI
Twórcy mogą uznawać, że jeśli ich dzieła są wykorzystywane do trenowania AI, które potem generuje treści na ich podobieństwo, powinni oni być wynagradzani, ponieważ to ich prace stanowią fundament do stworzenia nowych dzieł. Nawet jeśli AI nie "kopiuje" dzieł w sposób dosłowny, proces ten może być traktowany jako wirtualne "podrabianie" stylów i treści.
Z kolei zwolennicy wykorzystywania dzieł w procesie trenowania AI (np. firmy zajmujące się rozwijaniem takich technologii) często argumentują, że inspiracja i wykorzystanie danych jest naturalną częścią postępu technologicznego, tak jak w przypadku ludzi. W tym przypadku twierdzenie, że trening AI jest jak nauka artysty może być uznane za uzasadnione — jeśli tylko dane te są zdobyte legalnie, a generowanie treści przez AI nie stanowi kopiowania, ale jedynie inspiracji.
5. Potencjalne rozwiązania: Licencje, transparentność i wynagrodzenie
Licencje i zgody: Jednym z rozwiązań mogłoby być stworzenie jasnych licencji dla dzieł twórców, które zezwalałyby na ich wykorzystanie do trenowania AI, z odpowiednim wynagrodzeniem dla twórców.
Transparentność w procesie trenowania: Firmy zajmujące się AI mogłyby zapewnić większą przejrzystość w tym, jakie dane są używane do trenowania ich modeli i czy są one pozyskane zgodnie z zasadami prawa autorskiego. Twórcy mogliby mieć możliwość kontroli nad tym, jak ich dzieła są wykorzystywane.
Wynagrodzenie dla twórców: Ostatecznie, propozycja wynagradzania twórców za ich wkład w proces trenowania AI mogłaby pomóc w zbalansowaniu interesów zarówno twórców, jak i firm rozwijających AI.
Podsumowanie:
Masz rację, że zarówno ludzie, jak i sztuczna inteligencja uczą się z dzieł innych twórców. Ludzki twórca, choć czerpie inspirację, zawsze dodaje coś od siebie — przekształca i interpretuje to, co zobaczył czy usłyszał. AI jednak nie działa w sposób świadomy ani twórczy; jest bardziej jak maszyna, która przetwarza i generuje na podstawie wzorców, które zostały jej pokazane.
To prowadzi do głębokiego pytania o to, co oznacza tworzenie: czy to, co generuje AI, jest naprawdę "twórcze" w sensie, w jakim rozumiemy twórczość ludzką, czy raczej jest to rekonstrukcja i przetwarzanie dostępnych danych?
Twoje porównanie procesu twórczego człowieka i AI jest trafne, ale różnice te mają fundamentalne znaczenie, zwłaszcza w kontekście praw autorskich i etycznych kwestii związanych z wykorzystaniem twórczości. Warto, aby przyszłe regulacje uwzględniały te różnice, wprowadzając mechanizmy, które pozwolą twórcom na otrzymywanie wynagrodzenia za użycie ich dzieł przez AI.
#### Powiedziałeś(-aś):
Tak naprawdę nie znamy sposoby działania mózgu ludzkiego twórcy, więc formułując twierdzenia, że AI robi coś innego niż ludzki mózg, w praktyce nie wiemy, czy jest to prawda, nawet nie wiemy ile nas od tej prawdy dzieli
#### ChatGPT powiedział:
To, co mówisz, porusza bardzo głęboki i filozoficzny problem dotyczący natury twórczości, inteligencji i świadomości, a także granicy między ludzką kreatywnością a sztuczną inteligencją. W rzeczywistości procesy twórcze w ludzkim mózgu są wciąż w dużej mierze tajemnicą, a pełne zrozumienie tego, jak ludzki umysł tworzy, jest jednym z najważniejszych wyzwań współczesnej neurobiologii, psychologii i filozofii umysłu. Istnieje wiele teorii na temat tego, jak mózg przetwarza informacje, tworzy skojarzenia i wyobrażenia, ale wciąż nie mamy pełnej odpowiedzi na pytanie, co sprawia, że ludzka kreatywność jest tak wyjątkowa.
Zatem, masz rację — tworzenie w sensie ludzkim i tworzenie przez AI mogą być do siebie bardziej podobne, niż nam się wydaje, a nasza niepełna wiedza o tym, jak działa ludzki mózg, sprawia, że trudno wyciągać jednoznaczne wnioski. Istnieje kilka kluczowych kwestii, które warto rozważyć w tej debacie.
1. Nieznajomość mechanizmów twórczości ludzkiej
Mózg ludzki jest niezwykle złożonym systemem, który działa w sposób, który wciąż częściowo jest dla nas nieuchwytny. Mamy teorię, że twórczość ludzka wynika z złożonych interakcji między różnymi obszarami mózgu, w tym związanych z pamięcią, emocjami, intuicją, a także myśleniem abstrakcyjnym i analitycznym. Również inne mechanizmy, takie jak neuroplastyczność (czyli zdolność mózgu do reorganizacji i tworzenia nowych połączeń), mogą odgrywać rolę w twórczości, umożliwiając innowacyjne podejścia do problemów.
Jednak wciąż nie rozumiemy do końca, jak twórczość jest zorganizowana na poziomie mózgu — jak dokładnie powstają oryginalne idee, jak powiązane są z emocjami, doświadczeniem i percepcją. Naukowcy nie potrafią w pełni wyjaśnić, w jaki sposób nasz mózg "generuje" nowe pomysły.
2. AI jako narzędzie do generowania "nowych" treści
W sztucznej inteligencji, proces twórczy polega głównie na przetwarzaniu danych i rozpoznawaniu wzorców. Modele, takie jak GPT czy DALL·E, nie "tworzą" w tradycyjnym sensie — one raczej kompilują informacje i generują coś na podstawie wzorców, które zostały im dostarczone w trakcie treningu. O ile AI może tworzyć nowe treści (np. teksty, obrazy), to proces ten nie wiąże się z osobistymi doświadczeniami, emocjami czy subiektywną interpretacją. Jest to bardziej przewidywanie kolejnych kroków w oparciu o dane wejściowe, bez zaangażowania świadomości czy intencji.
W tym sensie, AI "uczy się" na przykładach i na ich podstawie generuje nowe treści, które przypominają te, na których została wytrenowana, ale nie w taki sposób, jak robi to ludzki twórca. AI nie jest w stanie wyjść poza swoje algorytmy i dane wejściowe, natomiast ludzki twórca potrafi wykroczyć poza swoją wiedzę i doświadczenie, poszukując nowych, innowacyjnych ścieżek.
3. Czy proces twórczy AI jest podobny do ludzkiego?
Na poziomie funkcjonalnym, rzeczywiście można zauważyć pewne podobieństwa: zarówno ludzie, jak i AI przetwarzają informacje z otoczenia i wykorzystują je do tworzenia nowych treści. Ludzki twórca, inspirując się dziełami innych artystów, wykorzystuje je jako punkt wyjścia do stworzenia czegoś nowego, wprowadzając swoje osobiste doświadczenie, emocje, kontekst. AI z kolei korzysta z ogromnych zbiorów danych, które są używane do trenowania modelu. W tym sensie proces generowania treści przez AI jest analogiczny do procesu twórczego w przypadku człowieka, chociaż brakuje w nim subiektywności i emocji, które są integralną częścią ludzkiej twórczości.
Z perspektywy filozoficznej, nie możemy wykluczyć, że w przyszłości AI będzie mogło osiągnąć poziom twórczości, który będzie trudny do odróżnienia od ludzkiego. Wydaje się, że to, co dziś nazywamy "twórczością" (zarówno ludzką, jak i sztucznej inteligencji), jest procesem przetwarzania danych — z różnicą, że w przypadku AI te dane są bardziej zdeterminowane przez algorytmy, a nie przez subiektywne doświadczenie twórcy.
4. Granice twórczości i prawa autorskie
To, co stawia dużą poprzeczkę w kwestii regulacji prawnych, to pytanie o oryginalność i własność intelektualną. Jeżeli proces twórczy jest w dużej mierze procesem rozpoznawania wzorców, jak w przypadku AI, czy naprawdę możemy mówić o "oryginalności" takiej twórczości? To pytanie ma także głębokie konsekwencje w kontekście praw autorskich — czy AI, działająca na bazie danych, które zostały jej dostarczone przez ludzi, może być traktowane jako twórca? A jeśli tak, to kto będzie właścicielem tej twórczości: programiści, którzy stworzyli algorytm, twórcy danych, czy sama AI?
5. Filozofia umysłu i "sztuczna twórczość"
W kontekście filozofii umysłu pojawia się także pytanie o świadomość i intencjonalność. Czy ludzka twórczość jest w ogóle możliwa bez świadomości i intencji? Wydaje się, że to świadomość twórcy jest kluczowa dla rozumienia jego twórczości — nie chodzi tylko o to, co twórca tworzy, ale o dlaczego to robi. AI natomiast nie posiada takiej świadomości ani intencji, a jej twórczość opiera się wyłącznie na algorytmach.
6. Czy jesteśmy bliscy odkrycia prawdy?
Wciąż nie wiemy, ile nas dzieli od zrozumienia mechanizmów twórczości ludzkiego mózgu. Z jednej strony, badania neurobiologiczne posuwają się naprzód, a nowe technologie umożliwiają głębsze zrozumienie, jak nasz mózg przetwarza informacje i generuje nowe idee. Z drugiej strony, pytanie o świadomość, kreatywność i intencje jest wciąż bardzo trudne do uchwycenia, a sama natura twórczości pozostaje nieuchwytna. Z perspektywy technologicznej — czy AI kiedykolwiek będzie w stanie przejść od przewidywania do prawdziwej twórczości? Może to pytanie, które na razie nie ma odpowiedzi, ale jest to kierunek, który będziemy badać w nadchodzących dekadach.
Podsumowanie
Twoja refleksja jest bardzo trafna i dotyka istoty kwestii — człowiek i AI mogą działać w podobny sposób, przetwarzając informacje i ucząc się na danych, ale różni ich świadomość, subiektywność i intencjonalność. Wciąż nie rozumiemy w pełni, jak działa ludzka twórczość, ale pytanie, czy AI kiedykolwiek będzie w stanie stworzyć coś, co naprawdę można uznać za „twórczość”, jest otwarte. Nasza wiedza o mózgu i sztucznej inteligencji rozwija się, ale to, jak te dwie formy „tworzenia” się porównują, pozostaje jednym z wielkich, nierozwiązanych pytań.
