[avidal]

Czyms trywialnie oczywistym wydaje się być zasada, ze aby umrzeć, trzeba żyć. Śmierć to koniec życia. Świadomość nieuchronnej śmierci prawie na pewno wyróżnia nas spośród wszystkich pozostalych istot żywych i łatwo przychodzi nam zapominać, że śmierć nie jest nieodzowną towarzyszką życia; jest jego młodszą siostrą. Nie pojawiły sie one równocześnie - i jest to jedno z najważniejszych twierdzeń biologii. Starszą siostrę od mlodszej dzieli mniej więcej 2,5 miliarda lat. Oznacza to, ze historia naturalna w ponad 70% obejmuje swym zasięgiem epokę powszechnej niesmiertelności.
Dopiero jakiś miliard lat temu nastal świt nowej ery. A jutrzenką przemiany stala się płciowość. Wszystkie organizmy, jakie kiedykolwiek musialy (lub muszą) umrzeć tylko dlatego, ze zostaly obdarzone życiem, to bez wyjątku te, które eksperymentowaly z płcią. Zachodzi tu swoista ironia losu. Płeć pojawiła się jako koło ratunkowe zwiększające szanse na przetrwanie, stając się jednoczesnie nieugietą Nemezis. Wydluża życie, aby je potem odebrać. Lecz nie ma tu paradoksu.
Znany wszystkim az do obrzydzenia z zajęć szkolnych stary, nudny pantofelek jest jak na standardy jednokomorkowców prawdziwym olbrzymem. Objetościowo przewyższa większość bakterii przynajmniej milion razy. Nas jednak najbardziej interesuje obecnosć dwóch jader komórkowych. Większy makronukleus zawiaduje codziennym życiem komórki, monitoruje procesy życiowe; odzywianie, oddychanie. Steruje przemieszczaniem się. Chromosomy makronukleusa kopiowane są setki razy.
Mikronukleus uaktywnia się tylko w momencie podziału pantofelka. Jeśli dochodzi do rozmnażania bezplciowego, oba jądra dzielą swoje DNA na dwie części i nowe potomstwo otrzymuje kopię każdego z jader. Nowe jądra niczym nie różnią się od oryginałów.
Inaczej dzieje się w procesie koniugacji, a więc formie rozmnażania plciowego. Po uprzedniej mejozie mikronukleus wymienia sie materiałem genetycznym z mikronukleusem pantofelka - sąsiada ( jest to pewne uproszczenie, ale szczegóły nie są istotne). Na chwilę przed rozłączeniem się koniugujących pantofelków mikronukleus replikuje się raz jeszcze, a niektóre z mikronukleusów potomnych kontynuują podziały, aby utworzyć nowy makronukleus. Stary przemieszcza się gdzieś na peryferie komórki (komorki w apoptozie takze odsuwają się od towarzyszek), gdzie degeneruje i zamiera, w znany nam już sposób. DNA rozpada się na nieczytelne fragmenty, a resztki makronukleusa zostają spożytkowane jako rodzaj pożywienia.
I tak się dzieje u wszystkich organizmów płciowych. Następuje segregacja DNA, na to, które ma być użyte do celów reprodukcyjnych i pozostałe, somatyczne, używane do celów bieżących. Naprawa somatycznego DNA jest kłopotliwa i nieopłacalna. Łatwiej pozwolic mu zginąć, anizeli go restaurowac. Jesli niereprodukcyjne DNA znajdzie się w oddzielnej strukturze, komorce, zespole komórek - to dzielą one jego los i umierają wraz z nim. I tak się składa, ze nasze ciala wraz z siedliskiem świadomości i osobowości, to wszystko, o czym myślimy: "ja" - są odpowiednikami makronukleusa. Nasze komórki są z poczatku nieśmiertelne - ale w tym okresie jesteśmy dopiero zarodkowym bezosobowym potencjałem nas samych. Wraz z postępującym róznicowaniem tracą ją wraz z totipotencją. Od tej porę granicę podziałów, jaką mogą przejsć wyznaczać bedzie tzw. limit Hayflicka. Jego wyczerpanie oznacza kres drogi.
Gdybyśmy potrafili się klonować, moglibyśmy się przekonać jak to jest żyć w światach równoleglych. Wiele różnych, choć identycznych "nas" doświadczaloby odmiennych kolei losu. Ale ponieważ rozmnażanie bezpłciowe jest domeną stosunkowo niezaawansowanej złożonosci, więc raczej nie bylibysmy w stanie nad tą zdumiewającą zdolnością rozmyślać i się nią delektować.