[lumberjack]

Hezjod Prace i dnie

W moi odczuciu takie ciekawsze kawałki wyciągnąłem, ale polecam cały tekst przeczytać - jest to przede wszystkim instrukcja dla chłopów jak mają prowadzić swoje gospodarstwa, kiedy i jak sporządzić sobie wóz, zaprzęgi, woły, łodzie rybackie (i jak o nie dbać), kiedy i jak orać pole, kiedy brać do pracy dodatkowych ludzi i jak ich traktować, jak i z czego sobie robić buty na zimę itd. Bardzo ciekawy tekst, który pozwala poznać warunki życia, podejście do życia, hierarchię wartości i mentalność nie żadnego zajebanego szlachetnego arystokraty gardzącego pracą, lecz zwykłego greckiego chłopa (Hezjod zajmował się wypasaniem trzód) żyjącego w 9 lub 8 w. p.n.e.

---

Już wtedy była dyskryminacja w pracy kobiet-matek:

A gdy już zboże ułożysz w swym domu, to wtedy wypadnie
Wziąć bezdomnego parobka i nająć dziewczynę bezdzietną.
Dziewka zaś dziecię karmiąca pomocą nie będzie ci świetną.

A tu jak się człowiek relaksował po robocie:

Kiedy zaś oset zakwitnie i piewik rozpocznie wesołą
Ze swej siedziby na drzewie melodię swą szerzyć wokoło
Trąc skrzydełkami, gdy upał najbardziej dokucza nam
[w lecie,
Wtedy najtłustsze są kozy, a wino najlepsze jest przecie;
Żony najbardziej kochliwe, a siły nie mają mężowie,
Skoro Psia gwiazda ich praży dotkliwie po nogach i głowie
Marszcząc im skórę upałem. Wtedy to w skalnej gdzieś
[grocie
Siądź i weź wino biblińskie ze sobą i inne łakocie:
Mleczne pieczywo i mleko od kóz, które karmić przestały,
Pieczeń z jałówki, co pasła się w lesie swobodnie rok cały
Oraz z koźląt młodziutkich. Popijaj tam wino perliste
Siedząc w cieniu wygodnie, najadłszy się dobrze zaiste.
Zwróć swe oblicze do wiatru Zefiru, co wieje chłodząco,
Patrząc na wodę źródlaną, przejrzystą, strumykiem płynącą.
Trzy części wody i jedną część wina pomieszaj pospołu.

O kobietach:

Ufność nadmierna jest równie zdradliwa jak brak zaufania
Niech cię kobieta nie okpi, co tylko za strojem ugania.
Szepce ci mile do ucha, a w twoją spiżarnię się wkrada.
Bo kto kobietom zawierzył, zawierzył złodziejom nie lada.

O małżeństwie:

Miary przestrzegaj i pory właściwej we wszystkim dokładnie.
W wieku dojrzałym ci żonę do domu wprowadzić wypadnie.
Tuż po trzydziestce najlepiej założyć domowe ognisko
Albo też kiedy trzydziesty rok życia zupełnie jest blisko.
W piątym zaś roku panieństwa niech za mąż wychodzi niewiasta.
Żeń się z dziewicą; niech w dobrych postępkach przy tobie urasta.
Taką bierz zwłaszcza za żonę, co mieszka w pobliżu twej włości.

Rozejrz się dobrze, byś swoim sąsiadom nie sprawił radości.
Skarbu większego nad dobrą małżonkę wszak człek nie zdobędzie,
Ani też zła groźniejszego nad żonę przewrotną, co wszędzie
Szuka rozkoszy. Bo ona mężczyznę, choć wielkie ma siły,
Spali bez ognia i wnet go zawiedzie do progu mogiły.

O pracy:

Ty, pamiętając przy każdej okazji o mojej przestrodze,
Pracuj, Persesie kochany, by głód nie dokuczył ci srodze,
A uwieńczona Demetra darzyła cię plonem obficie,
Który, złożony w spichlerzu, zapewni beztroskie ci życie.
Głód bowiem z człekiem żyjącym w lenistwie obcuje nagminnie.
Tego bogowie i ludzie nie lubią, co żyje bezczynnie,
W swoich postępkach podobny do trutniów, co żądła nie mają,
Które jedynie z zapasów gorliwych pszczół się chowają.
Ty zaś wykonuj swe prace, każdą dokładnie w swej porze,
Żebyś żywności posiadał w dostatku we własnej komorze.
Pracą bogacą się ludzie, im trzody owiec się mnożą,
A kto pracuje, miłością się cieszy i ludzką, i bożą.
Praca nikogo nie hańbi, a hańbą jest żyć w bezczynności.

O boginii Eris:

Zatem nie jedna jest Walka. Na ziemi są dwa jej rodzaje.
Jedna pochwali ci każdy, kto zdrowo myśleć się zdaje,
Drugą zaś zganić należy. Wszak różne są obu zamiary.
Jedna wojnę sprowadza, nieszczęście przynosi i swary,
Groźna ze wszech miar. Jej żaden śmiertelnik nie lubi. Atoli
Ludzie z przymusu tę Walkę i z bóstw nieśmiertelnych czczą woli.
Drugą, od niej wcześniejszą, zrodziła Noc ciemna w Erebie.
Ją to osadził Kronida, co władzę dzierży na niebie,
W ziemi głęboko i lepszą bezsprzecznie uczynił dla ludzi.
Ona i w gnuśnym do pracy skuteczny zapał obudzi.
Jeśli bowiem ktoś widzi, jak wkoło się inni bogacą,
Ci, którzy orzą i sieją, jak dom urządzają, za pracą
Sam wnet zatęskni. Tak sąsiad prześcignąć zapragnie niebawem
Swego sąsiada. Ta Walka jest dobrym wśród ludzi objawem.
Cieśla zazdrości więc cieśli, a garncarz pilnuje garncarza,
Żebrak śledzi zazdrośnie żebraka, a pieśniarz pieśniarza.