[bert04]

@GPR

Tylko dwa komentarze, żeby nie prowokować następnej porcji tl;dr...

Tu coś o tym: http://mediewalia.pl/wydarzenia/nie-obch...tu-polski/

(...)
W źródłach pisanych nie ma śladu informacji o jakichś masowych chrztach nawet w kilka lat po 966 r., podobnie archeologia nie odnotowała śladów akcji budowy kościołów, choćby drewnianych.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Sztuka_prz...a_w_Polsce

Powstały kościoły / klasztory w Wiślicy (woj. świętokrzyskie), Ostrowie Lednickim, Krakowie (już w 1000 roku siedziba biskupstwa), Przemyślu (woj. podkarpackie !), Gieczu, Poznaniu, Gnieźnie, Trzemiesznie, Płocku. Są jeszcze ślady wczesnego budownictwa w Sandomierzu za Mieszka. W sumie jeżeli liczyć słabość władzy centralnej w tym okresie, to całkiem rozległy obszar.

Pomysły o decyzji chrztu Mieszka, jako przełomowym momencie w polityce międzynarodowej regionu, znacząco zmieniającym plany Cesarstwa i tworzącym nowe sojusze, którego świadkami byli przedstawiciele sąsiednich elit a nawet miało to mieć miejsce gdzieś w Pradze czy Ratyzbonie wydają się rozbuchanymi pomysłami historyków. Coś takiego musiałoby zostać odnotowane przez niemieckich i czeskich skrybów, a nie pominięte milczeniem.

https://www.przewodnik-katolicki.pl/Arch...ochrzczony

I jeszcze jeden na dokładkę:

http://chrzest966.pl/chrzest-polski/

Dysponujemy bowiem inną możliwością potwierdzenia daty 966 r. Mianowicie w źródle współczesnym Mieszkowi I – w Historii Saksonii Widukinda, o której pisaliśmy, iż powstała w latach 967–968, a kontynuowana była do 973 r. – opisano bitwę Mieszka z Wolinianami i Wichmanem, stoczoną w dniu 22 września 967 r. Z opisu dowiadujemy się, że Mieszko I otrzymał wówczas posiłki od swojego teścia Bolesława Srogiego i że w tym czasie Mieszko był już „przyjacielem cesarza”, który to tytuł przysługiwał sojusznikowi Cesarstwa. Takiego tytułu nie mógł nosić pogański władca. Możemy zatem jako pewnik przyjąć, iż chrzest Polski z całą pewnością nastąpił przed tą datą, czyli przed 22 września 967 r.

           Z drugiej strony wiemy, iż cesarz Otto I, bez którego wiedzy, a najpewniej też i zgody nie mogło dojść ani do ślubu Mieszka z Dobrawą, ani też do chrztu władcy Polan, od lata 961 r. był nieobecny w Niemczech i przebywał w Italii do początku 965 r., kiedy to zjawił się w Niemczech. (...) Wówczas to był najlepszy moment, aby zaaprobować pomysł małżeństwa Mieszka I z Dobrawą i chrzest Polan. Możemy zatem powiedzieć, iż ślub Mieszka I z Dobrawą, a następnie chrzest polskiego władcy musiały nastąpić po czerwcu 965 r. a przed wrześniem 967 r. Ostatecznie można zatem powiedzieć, że data 966 r. jako data chrztu Mieszka I, podana przez Rocznik kapitulny krakowski, jest datą wiarygodną, znajdującą potwierdzenie w innych współczesnych źródłach.

Ta ostatnia strona daje dużo informacji źródłowych na temat okresu przed chrztem Polski (jako jedną z przyczyn podaje się tak upadek państwa Wielkomorawskiego, jak i załamanie powstania Słowian Połabskich) jak i tło wydarzeń w Rzymie.

---

@Żarłak

Myślę, że tak, ale nie wiem czy jest sens rozważać tę kwestię, bo przyjęcie chrześcijaństwa było koniecznością. Może gdyby nastąpiło to sto albo dwieście lat później to zachodnia granica pokrywałaby się z Wartą?

Oj, nie. Sląsk i Małopolska znajdowały się w tym czasie w zakresie zainteresowania państwa czeskiego, często przechodziły z rąk do rąk, ten pierwszy zresztą w końcu wypadł z zakresu państwa polskiego (mimo pozostania w prowincji kościelnej). Można więc przypuszczać, że w alternatywnej rzeczywistości tracimy te obie dzielnice. Być może dałoby się jeszcze zakosić Mazowsze, ale już parcie ku morzu stoi pod znakiem zapytania, tu interes miały tak plemiona połabskie jak i, w późniejszym okresie, kolonizacja niemiecka.

A co do przyjęcia chrześcijaństwa, to byłoby tylko wtedy znaczące, gdyby stał za nim silny twór państwowy, zdolny do samodzielnego bytu. Inaczej podzielilibyśmy losy Prusów. Lub Rusi Czerwonej.

Z Mieszka I był mądry władca. Biorąc chrzest z ramienia czeskiego podjął najlepszą decyzję jaką mógł podjąć.

Czy Czeskiego, czy Niemieckiego, o to niech kłócą się historycy. Faktem jest natomiast, że chrzest nastąpił w pewnym ściśle określonym czasie i miejscu. Był to okres, kiedy Niemcy po stłumieniu powstania Słowian Połabskich konsolidowały władzę na tych terenach i brały oddech przed następnymi podbojami. Mieszko wykorzystał ten czas nie tylko na podporządkowanie sobie terenów pozostałych po resztkach państwa wielkomorawskiego czy okolicznych plemion, ale też na sojusz z cesarzem i przyjęcie nowej wiary.

Ta szansa mogła już parę wieków później minąć. Walki następców z cesarstwem i niemieckimi "władcami regionalnymi" odbywała się pomimo chrztu. Należy sobie tylko wyobrazić ten sam scenariusz bez chrztu Polski, bez ustanowienia samodzielnego arcybiskupstwa w Gnieźnie, bez możliwości wpływu na papieża czy innych chrześcijańskich uczestników gry.