[ekskomunika]

Pięć pierwszych ksiąg ST, to żydowska Tora (Pięcioksiąg). Księgi te nie różnią się między sobą, chyba że wynika to z tłumaczenia. Nie ma w nich mowy o Jezusie, ale o Mesjaszu. Mesjasz miał się począć z dziewicy i urodzić w Betlejem. Chrześcijanie po śmierci Jezusa uznali, że to właśnie on, natomiast Żydzi nadal czekają na swojego Mesjasza. W pismach żydowskich Jezus nie występuje. Nie ma więc mowy o jego ukrzyżowaniu czy zmartwychwstaniu.

W ST i NT określenie „niebo” jest rzadko używane. Często występuje natomiast Królestwo Boże. Częściowo istnieje już ono na ziemi, ale w pełnej formie dopiero nastąpi za czas jakiś (w NT Jezus mówi, że jeszcze za życia współczesnych mu ludzi). Panem tego królestwa będzie Bóg, a jego „przedstawicielem” na ziemi pomazaniec boży, z hebrajskiego Mesjasz, z greckiego Chrystus. Żydzi wciąż czekają na swojego Mesjasza, chrześcijanie zresztą też, ale ten już raz pojawił się na ziemi. Królestwo Boże w ST oznacza Izrael pod panowaniem Boga, natomiast chrześcijaństwo odniosło to pojęcie również do narodów pogańskich.

Adam i Ewa występują w judaizmie, ale grzech pierworodny jest wymysłem chrześcijańskim (IV w. n.e.).

W czasach Jezusa istniało już kilka odłamów judaizmu, z których najważniejsze to saduceusze, faryzeusze, zeloci, esseńczycy. Jednak podział na judaizm i chrześcijaństwo nastąpił dopiero po śmierci Jezusa.