[Żarłak]

Analiza PISM opisująca elity władzy Kremla, w szczegółach oparta na dzieciach kremlowskich oligarchów. Wynika z niej, że:

Jeden z najbogatszych i wpływowych Rosjan, Giennadij Timczenko, w wywiadzie dla
rosyjskiej agencji TASS powiedział: „nie można zostawiać swoim dzieciom zbyt dużo. Należy je
wychowywać, dawać dobre wykształcenie, a potem – powinny się usamodzielniać”1
. Tej zasady
w praktyce nie stosuje żaden z rosyjskich oligarchów czy wpływowych polityków.
Od rozpadu ZSRS wyrosło pokolenie młodych, dwudziesto-, trzydziestoletnich, wykształconych
i bogatych Rosjan – dzieci rosyjskiej elity władzy. Przywódcy Rosji niechętnie mówią
o aktywności zawodowej swoich bliskich, gdyż układy rodzinne odzwierciedlają wiele patologii
rosyjskiego systemu polityczno-biznesowego – pokazują nierówności społeczne, niesprawiedliwy
podział dóbr czy brak poszanowania prawa w Rosji2
. Niniejszy raport stanowi próbę odpowiedzi
na pytanie, jaką rolę odgrywają w Rosji i za granicą wspomniane „dzieci Kremla”, czyli
kolejne pokolenie wpływowych Rosjan.
Termin „dzieci Kremla” dotyczy potomków obecnej elity, głównie tych młodych ludzi,
którzy są aktywni w gospodarce lub polityce Rosji i/lub mają znaczenie dla pozycji swoich
rodziców w systemie władzy Federacji Rosyjskiej.


1. Druga generacja rosyjskiej elity władzy odgrywa ważną rolę w systemie
polityczno-biznesowym Rosji. Utrwala jego patologie: nepotyzm, korupcję
i pranie brudnych pieniędzy. Jej członkowie są prawdopodobnie przyszłą elitą
władzy w FR. Przemawia za tym fakt, że zajmują oni stanowiska w kluczowych
gałęziach gospodarki (energetyka, bankowość, inwestycje) oraz wzmacniają
pozycję własnych rodziców w rosyjskim systemie państwowym.

2. Uprzywilejowane miejsce dzieci i krewnych członków rosyjskiej elity potwierdza
tezę o mafijno-klanowym charakterze władzy w Rosji. Pokazuje też nierówności
społeczne, brak rządów prawa oraz poszanowania własności – wpływowi i bogaci
Rosjanie korzystają z majątku państwowego jak z prywatnego.

3. Wśród najważniejszych układów rodzinnych można wyróżnić braci Arkadija
i Borysa Rotenbergów, klany Siergieja Czemiezowa, Jurija Kowalczuka, Igora
Sieczina, Nikołaja Patruszewa i Giennadija Timczenki. Ich znaczenie wskazuje,
że system rosyjskiej władzy nie przeobrazi się wraz ze zmianą pokoleniową.

4. Błędnym założeniem USA oraz państw UE było przekonanie, że możliwe jest
przeniesienie do Rosji zachodnich wartości i zasad (m.in. praworządności,
transparentności) dzięki temu, że państwa Zachodu są atrakcyjne dla młodego
pokolenia Rosjan. Uważano, że przez edukację w zachodnich szkołach
i uniwersytetach, a także przez powiązania biznesowe z obywatelami Rosji,
dojdzie do westernizacji rosyjskiego systemu państwowego lub przynajmniej
młodsze osoby staną się przychylne państwom zachodnim. Jednak druga generacja
elity władzy, tzw. dzieci Kremla, bardzo rzadko przyjmuje te wartości, a tym
bardziej nie przejawia aspiracji, aby zmieniać system władzy. Bogaci i wpływowi
Rosjanie kształcą swoje dzieci w prywatnych szkołach i na uniwersytetach, aby
dać im lepszy start, a także zabezpieczyć je na wypadek sytuacji, kiedy nagle (np.
gdy rodzice stracą władzę lub wpływy) będą musiały znaleźć się poza granicami
Rosji. Jednocześnie elita władzy niechętnie przyznaje się do związków swoich
dzieci z zachodnim systemem kształcenia, gdyż stoi to w sprzeczności z oficjalnie
głoszonymi antyzachodnimi hasłami.

5. Poprzez przepisywanie na członków rodziny swoich majątków rosyjscy
oligarchowie unikają zachodnich obostrzeń nakładanych na rosyjskie
firmy. Pozwala to na utrzymanie stanu posiadania w krajach zachodnich bez
konieczności rewizji antyzachodniego kursu polityki zagranicznej Federacji
Rosyjskiej. Jednocześnie nowe sankcje amerykańskie zaczęły obejmować
niektóre „dzieci Kremla”, co stanowi jakościową zmianę i warte jest wdrożenia
w Unii Europejskiej. Bogaci Rosjanie korzystają z udogodnień w państwach
europejskich np. w postaci tzw. złotej wizy (możliwości uzyskania obywatelstwa)
lub rezydentury poprzez inwestycje (możliwości stałego pobytu). W ten sposób
szukają azylu dla swojej rodziny, a jednocześnie mogą być pewniejsi utrzymania
dochodów i majątku (nieruchomości) poza kontrolą władz i sądów rosyjskich,
dzięki temu, że w państwach zachodnich przestrzegane są zasady praworządności.
Wówczas pieniądze zainwestowane za granicą, np. w nieruchomości, stanowią
zabezpieczenie na przyszłość, a dzieci mogą być pewne, że poradzą sobie poza
krajem (znając języki i warunki życia w Europie czy USA).


6. Inwestowanie przez Rosjan pieniędzy uzyskanych z wątpliwych źródeł
negatywnie oddziałuje na system demokratyczny i praworządność w krajach
zachodnich. Inwestycje te są na tyle znaczące, że mają pośredni wpływ na
decyzje podejmowane przez przywódców europejskich państw. Chcąc zapewnić
atrakcyjne warunki dla rosyjskiego kapitału w swoich krajach, przez wiele lat
ignorowali oni jego pochodzenie.




Wnioski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Wstęp. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Ewolucja rosyjskiej elity władzy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
Znaczenie drugiej generacji elity władzy w systemie wewnętrznym Rosji. . . . . . . 13
Znaczenie rosyjskiej elity drugiej generacji za granicą. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Zakończenie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
Rekomendacje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
Indeks osób. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

http://www.pism.pl/files/?id_plik=24961

Interesująca lektura.