Witaj!
Obecnie większość krytycznych badaczy Biblii ewangelię Marka datuje przed Mateuszem i Łukaszem, oczywiście też przed Janem, ale za Listami Pawła. Dobrym przykładem na poprawianie Marka przez Mateusza i Łukasza jest dołączenie nich do swoich wersji historii Jezusa jego (umownie, bo dlaczego Jezusa, skoro Józef nie był jego ojcem?) genealogii. Najwyraźniej jest to apologetyczna argumentacja przeciwko adopcjanistom, a w przynajmniej w przypadku Mateusza także argumentacja skierowana do Żydów mająca wykazać, że Jezus był zapowiedzianym przez ST prorokiem, więc jako taki pochodził z rodu Dawida. Z tymi genealogiami jest wiele problemów, ale według mnie główny polega na tym, że nie mają sensu skoro Józef nie jest w nich ojcem Jezusa. Apologetyka proponuje dwa rozwiązania: 1) Jezus z rodu Dawida pochodził poprzez Marię, 2) Jezus był adoptowanym synem Józefa. Krytyka pierwszego rozwiązania jest chyba częściej omawiana i zdaje się nawet katoliccy apologeci (ci bardziej krytyczni) od niej odchodzą. Przedstawię tylko jeden argument apologetów, a mianowicie List do Galatów, rozdział 4.
Jak pisze Janiszewski w "Panthera - ojciec Jezusa...":
Sens przekazu z Listu do Galatów sprowadza się do tego, że jest zrodzenie z ciała, czyli biologiczne pochodzenie, lecz jest też zrodzenie „z ducha” oznaczające Boże synostwo. To ostatnie odnosi się do Jezusa, ale i do każdego człowieka, który na to sobie zasłuży. Synostwo Boże nie oznacza jakiegoś nadprzyrodzonego, niebiologicznego poczęcia. A zatem podobnie jak inni ludzie Jezus zrodził się „z niewiasty” (γενόμενον ἐκ γυναικός), miał biologicznego brata Jakuba i jak wynika z innych przywołanych wyżej Pawłowych passusów, był po Józefie potomkiem Dawida. Jednocześnie jest zrodzonym „z ducha” Synem Boga, może nawet preegzystującym Chrystusem, który przybrał ludzką postać syna owego Józefa.
O adopcji krótko. Pomijając inne problemy z taką argumentacją (możliwość dziedziczenia pochodzenia z rodu, praktyka i prawo żydowskie w tym względzie, pochodzenie "z nasienia Dawida" u Pawła i w proroctwie ), to nigdzie w NT nie ma sugestii, że Jezus był adoptowanym synem Józefa, gdy nadmienia się, że - jak mniemano (bo przecież ziemskiego ojca nie miał)- był jego ojcem. Ani Paweł, ani Dzieje, ani nawet stosunkowo późny Jan nie piszą o adopcji.
Teraz krótko o forsowanej przez niektórych krytyków chrześcijaństwa hipotezie, że Jezus pochodził z nieprawego łoża.
Przeciwko możliwości, że już według współczesnych Jezusowi uważano, że pochodzi z nieprawego łoża można wysunąć szereg argumentów posiłkując się Nowym Testamentem, chociażby Mateusz i Łukasz podkreślają pochodzenie Józefa z rodu Dawida także w innych miejscach niż genealogie (Mt 1,20; Łk 1.27; Mt Mt 1,20). Jednak pierwszy argument zaczerpnę ze Starego Testamentu.
Pwt 23, 3: Nie wejdzie syn nieprawego łoża do zgromadzenia Pana, nawet w dziesiątym pokoleniu nie wejdzie do zgromadzenia Pana.
Biorąc pod uwagę, że pierwsi uczniowie i wyznawcy Jezusa rekrutowali się spośród Żydów, należy przyjąć, że nie staliby się jego uczniami, a tym bardziej wyznawcami, gdyby uważali, że Jezus pochodzi z nieprawego łoża.
Teraz Nowy Testament. Najpierw fragment, który na pierwszy rzut oka podważa moją tezę.
U Marka (i tylko u niego w NT) Jezusa identyfikuje się jako syna Marii - " Czy nie jest to cieśla, syn Maryi, a brat Jakuba, Józefa, Judy i Szymona?". Mateusz i Łukasz najwyraźniej tekst Marka poprawiają, by był zgodny z tradycją identyfikowania człowieka przez podanie imienia ojca, nie matki. Mateusz pisze "syn cieśli", a Łukasz idzie jeszcze dalej i pisze "syn Józefa". Być może zrobili tak także dlatego, że identyfikowanie Jezusa jako syna Marii mogło rodzić podejrzenia, że Jezus pochodzi z nieprawego łoża. Czy to, że Marek nie pisze o ojcu Jezusa może być dowodem na to, że Jezus pochodził z nieprawego łoża? Niektórzy wysuwali (może nawet nadal wysuwają) taką tezę (czyli Mateusz i Łukasz mieli się czego obawiać), do tego dodają jeszcze inne argumenty, na przykład z Jana, gdzie Jezusa oskarża się, że jego nauka (może nawet on sam) pochodzi z - tak to nazwijmy - nieprawego łoża. Jednak Paweł z Tarsu wyraźnie pisze, że Jezus według ciała pochodzi z rodu Dawida (tego wymagano od Mesjasza) - jak to stwierdzić, gdy ojciec jest nieznany? Nie da się. Można przyjąć, że ojca Jezusa znano, był nim Józef, to on według pierwszych chrześcijan pochodził z rodu Dawida, a poprzez niego także Jezus. Tę wersję wspiera też wiara w to jednego z odłamów wczesnego chrześcijaństwa, ebionitów.
Ehrman uważa, że pierwotnie omawiany tekst Marka brzmiał "syn cieśli". Podaje dwa argumenty: Orygenes w "Przeciw Celsusowi" twierdzi, że Jezus nie był cieślą, z czego według Ehrmana wynika, że Orygenes nie znał Ewangelii Marka z wersją "Jezus cieśla" lecz z wersją "syn cieśli". Drugi argument to istnienie rękopisów z wersją "syn cieśli". Argumentacja Orygenesa ma swoje słabości, między innymi problem z odczytaniem i tłumaczeniem rękopisu, na który się powołuje (P 45), a także ograniczona liczba rękopisów, które znał, ale nie jest całkowicie bez szans. Rękopis P45, na który się powołuje, jest z czasów Orygenesa i - zdaje się - nie dysponujemy starszymi rękopisami Ewangelii Marka. W każdym razie wątpliwe, żeby Orygenes nie znał na tyle wersji Markowej Ewangelii, żeby sobie lekką ręką napisać, co napisał według Ehrmana. Najwyraźniej wedle jego wiedzy nie było w Ewangeliach - czyli też u Marka - stwierdzenia, że Jezus był cieślą. Oczywiście możliwe jest, że pierwotną wersję zmieniono i Orygenes znał wersję zmienioną, nie oryginalną. Jeśli tak, to zmieniono ją, jak zmienili ten fragment Mateusz i Łukasz, czyli było "Jezus cieśla", a po zmianie, którą - hipotetycznie - znał Orygenes - "syn cieśli".
Gdyby Jezus pochodził z nieprawego łoża, ojciec jego byłby nieznany, co rodziłoby problemy wielorakie, w tym twierdzenie, że pochodzi z nasienia Dawidowego, co twierdził Paweł z Tarsu.
Za Pawłem Janiszewskim, "Panthera...": W Flp 2,6−7 czytamy, że "Jezus poniżył siebie samego, przyjmując postać sługi i – dosłownie − „zrodziwszy się” podobny do ludzi." Ten sam Paweł w Liście do Rzymian napisał (1, 3-4), że Jezus jest zrodzony według ciała z rodu Dawida. W sumie według Janiszewskiego (który argumentuje za autorami książki "Mary in the New Testament") Jezus co do „ducha” jest „w mocy” Synem Boga − albo „przez”, albo „od czasu” (ἐξ) zmartwychwstania. Zwrot „według Ducha Świętości” (κατὰ πνεῦμα ἁγιωσύνης) nie oznacza więc poczęcia z Ducha Świętego, Paweł bowiem nigdy nie odwołuje się do roli Ducha Świętego przy poczęciu Jezusa. Zatem Jezus ma Ducha Świętości jako Syn Boży."
Skoro - jak wynika z powyższego - Jezus miał ojca i pochodził z nasienia Dawida, to trzeba przyjąć, że był nim - już nie tylko jak mniemano - Józef. Nikt inny tu nie pasuje, bo rodziłby problemy, które by przenikły do Listów Pawła, do tradycji i Ewangelii. Nie wykluczone więc, że pogloski, że Jezus pochodził z nieprawego łoża zrodziły się w wyniku twierdzenia chrześcijan, że nie miał ojca ziemskiego, że Maria była w ciąży zanim była z Józefem.
Załóżmy teraz, że nieprawdą jest, że mniemano, że Jezus jest synem Józefa, bo prawdą jest, że wszyscy wiedzieli, że Jezus pochodzi z nieprawego łoża. Skoro wszyscy o tym wiedzieli już w czasach Jezusa, to dlaczego tego typu zarzuty pojawiły się tak późno? Autorzy NT nie przemilczają wielu niewygodnych faktów, dlaczego mieliby przemilczeć takie mniemanie ludu i zastąpić je zmyślonym? Innym problemem jest wyprowadzenie pochodzenia od Dawida od nieznanego ojca, a Paweł przecież wyraźnie twierdzi, że Jezus jest z nasienia Dawidowego (musiał to być więc konkretny ojciec, nie NN).
Słabością hipotezy, że w czasach Jezusa, a także Pawła, Jezusa uważano za syna Józefa jest chociażby niewymienienie Józefa przez Pawła. Ale Paweł w ogóle nie zajmuje się rodziną Jezusa; Pawła nawet ziemski Jezus niewiele obchodzi. Paweł skupia się na śmierci Jezusa i jego zmartwychwstaniu oraz na wyciąganiu z tego teologicznych wniosków. To może być powód niewymienienia Józefa z imienia.
Na koniec o słabości tezy cudownego poczęcia. Nie będę przytaczał szeregu argumentów ogólnie znanych, zwrócę tylko uwagę na kilka kwestii.
Skąd Ewangeliści dowiedzieli się (zapewne poprzez pośredników) o cudownym poczęciu Jezusa? Ponieważ Jezus był powszechnie uważany za syna Józefa, to trzeba przyjąć, że Maria w tajemnicy trzymała jego prawdziwe ojcostwo, w dodatku także przed rodziną skoro ta w Jezusa nie wierzyła, co zaświadczają Ewangeliści. W pewnym momencie Maria wyjawia uczniom/apostołom tajemnicę - dlaczego nie ma opisu takiej sytuacji w NT? Przecież to niezwykle ważna kwestia. W przypadku pustego grobu i ukazywania się Jezusa nowotestamentowi autorzy nie poprzestają na stwierdzeniu faktu zmartwychwstania, ale starają się go uwiarygodnić poprzez podanie okoliczności, tymczasem tu mamy zadziwiające milczenie.
Jest u Marka pewien bardzo tyleż kontrowersyjny co do tłumaczenia, jak i zarazem istotny fragment, a mianowicie Mk 3, 21. Ponieważ nie znam greki NT (ani żadnej innej zresztą) to zacytuję Pawła Janiszewskiego, który w książce "Panthera - ojciec Jezusa..." napisał:
Określenie οἱ παρ’ αὐτοῦ jest dość jednoznaczne, chodzi bowiem o rodzinę − bliskich, którzy przyszli (ἐξῆλθον) z Nazaretu do miejscowości, gdzie przebywał Jezus, żeby go schwytać (κρατῆσαι – dosłownie „opanować”, „zawładnąć”). Potem następuje wyjaśnienie, dlaczego chcą tak postąpić: ἔλεγον γὰρ ὅτι ἐξέστη. Czasownik ἔλεγον (3 pl. imp. act.) oznacza, że tymi „powiadającymi”, iż oszalał, byli οἱ παρ’ αὐτοῦ, czyli jego własna rodzina. O tym, że wśród rodziny, o której pisze Marek, że powiadała, ze Jezus oszalał była Maria świadczy fragment 3,31−35, w którym autor wraca do wątku 3, 21:
"Tymczasem nadeszła Jego Matka i bracia i stojąc na dworze, posłali po Niego, aby Go przywołać."
Sytuację mamy taką: rodzina Jezusa nie wierzy w niego i to pomimo cudów, jakich dokonuje i pomimo przejawiania wyjątkowej mądrości w dzieciństwie, jak twierdzi Łukasz. Sądząc po opowieściach Łukasza można sobie wyobrazić Jezusa jako wyjątkowe dziecko, potem wyjątkowego młodzieńca, na koniec wyjątkowego mężczyznę. Tę inność widzą bliscy, widzą cuda, mimo to w Jezusa nie wierzą, co już samo w sobie jest zastanawiające. Co robi Maria? Następna tajemnicza sprawa: milczy. Nikomu nie wyjaśnia przyczyn wyjątkowości Jezusa, nawet rodzinie, która obserwuje Jezusa i widzi jego wyjątkowość, wie o jego działalnosci itd. i w niego nie wierzy. Załóżmy, że boi się, że jej nie uwierzą, za to zaczną oskarżać Jezusa, że jest z nieprawego łoża. Dlaczego mieliby nie uwierzyć widząc - jeśli faktycznie miały miejsce - cuda oraz tę wyjątkowość, o której pisze Łukasz?
to poczniesz i porodzisz Syna, któremu nadasz imię Jezus. Będzie On wielki i będzie nazwany Synem Najwyższego, a Pan Bóg da Mu tron Jego praojca, Dawida. Będzie panował nad domem Jakuba na wieki, a Jego panowaniu nie będzie końca». Na to Maryja rzekła do anioła: «Jakże się to stanie, skoro nie znam męża?» Anioł Jej odpowiedział: «Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym.
I dalej (1, 38):
Na to rzekła Maryja: «Oto Ja służebnica Pańska, niech Mi się stanie według twego słowa!»
Tymczasem w następnym rozdziale czytamy (Łk 2, 28-32):
on [Symeon]wziął Je w objęcia, błogosławił Boga i mówił:
«Teraz, o Władco, pozwól odejść słudze Twemu
w pokoju, według Twojego słowa.
Bo moje oczy ujrzały Twoje zbawienie,
któreś przygotował wobec wszystkich narodów:
światło na oświecenie pogan
i chwałę ludu Twego, Izraela».
Co na to rodzice Jezusa, w tym Maria?
"A Jego ojciec i Matka dziwili się temu, co o Nim mówiono. (wers 33)
U Mateusza widzenie ma także Józef, czyli nie tylko Maria była wtajemniczona w pochodzenie Jezusa. Najwyraźniej Maria i Józef mieli chwilowe zaniki pamięci. Chwilowe skoro Maria w końcu o wszystkim sobie przypomniała i opowiedziała, dzięki czemu Łukasz mógł tak wszystko dokładnie opisać.
Maria podobno wielokrotnie otrzymała dowody na wyjątkowość Jezusa, a nawet dość dokładne informacje o nim. To nie tylko wyjaśnienia anioła Gabriela, ale także pasterze relacjonujący spotkanie z aniołami nazywającymi Jezusa Mesjaszem oraz magowie ze Wschodu (to u Mateusza) nazywający Jezusa królem żydowskim, oddający mu pokłon i przynoszący dary.
Przy okazji warto wspomnieć, że o wyjątkowości Jezusa wiedzieli najwyraźniej nie tylko Maria i Józef, ale znacznie więcej osób, bo i pasterze, i mieszkańcy Jerozolimy, z którymi rozmawiali mędrcy, a także Symeon i prorokini Anna mówiąca o Jezusie mieszkańcom Jerozolimy. Tylko bracia jakoś w Jezusa dziwnym trafem nie wierzyli...
Podsumowania nie będzie
Jak pisze Janiszewski w "Panthera - ojciec Jezusa...":
Sens przekazu z Listu do Galatów sprowadza się do tego, że jest zrodzenie z ciała, czyli biologiczne pochodzenie, lecz jest też zrodzenie „z ducha” oznaczające Boże synostwo. To ostatnie odnosi się do Jezusa, ale i do każdego człowieka, który na to sobie zasłuży. Synostwo Boże nie oznacza jakiegoś nadprzyrodzonego, niebiologicznego poczęcia. A zatem podobnie jak inni ludzie Jezus zrodził się „z niewiasty” (γενόμενον ἐκ γυναικός), miał biologicznego brata Jakuba i jak wynika z innych przywołanych wyżej Pawłowych passusów, był po Józefie potomkiem Dawida. Jednocześnie jest zrodzonym „z ducha” Synem Boga, może nawet preegzystującym Chrystusem, który przybrał ludzką postać syna owego Józefa.
O adopcji krótko. Pomijając inne problemy z taką argumentacją (możliwość dziedziczenia pochodzenia z rodu, praktyka i prawo żydowskie w tym względzie, pochodzenie "z nasienia Dawida" u Pawła i w proroctwie ), to nigdzie w NT nie ma sugestii, że Jezus był adoptowanym synem Józefa, gdy nadmienia się, że - jak mniemano (bo przecież ziemskiego ojca nie miał)- był jego ojcem. Ani Paweł, ani Dzieje, ani nawet stosunkowo późny Jan nie piszą o adopcji.
Teraz krótko o forsowanej przez niektórych krytyków chrześcijaństwa hipotezie, że Jezus pochodził z nieprawego łoża.
Przeciwko możliwości, że już według współczesnych Jezusowi uważano, że pochodzi z nieprawego łoża można wysunąć szereg argumentów posiłkując się Nowym Testamentem, chociażby Mateusz i Łukasz podkreślają pochodzenie Józefa z rodu Dawida także w innych miejscach niż genealogie (Mt 1,20; Łk 1.27; Mt Mt 1,20). Jednak pierwszy argument zaczerpnę ze Starego Testamentu.
Pwt 23, 3: Nie wejdzie syn nieprawego łoża do zgromadzenia Pana, nawet w dziesiątym pokoleniu nie wejdzie do zgromadzenia Pana.
Biorąc pod uwagę, że pierwsi uczniowie i wyznawcy Jezusa rekrutowali się spośród Żydów, należy przyjąć, że nie staliby się jego uczniami, a tym bardziej wyznawcami, gdyby uważali, że Jezus pochodzi z nieprawego łoża.
Teraz Nowy Testament. Najpierw fragment, który na pierwszy rzut oka podważa moją tezę.
U Marka (i tylko u niego w NT) Jezusa identyfikuje się jako syna Marii - " Czy nie jest to cieśla, syn Maryi, a brat Jakuba, Józefa, Judy i Szymona?". Mateusz i Łukasz najwyraźniej tekst Marka poprawiają, by był zgodny z tradycją identyfikowania człowieka przez podanie imienia ojca, nie matki. Mateusz pisze "syn cieśli", a Łukasz idzie jeszcze dalej i pisze "syn Józefa". Być może zrobili tak także dlatego, że identyfikowanie Jezusa jako syna Marii mogło rodzić podejrzenia, że Jezus pochodzi z nieprawego łoża. Czy to, że Marek nie pisze o ojcu Jezusa może być dowodem na to, że Jezus pochodził z nieprawego łoża? Niektórzy wysuwali (może nawet nadal wysuwają) taką tezę (czyli Mateusz i Łukasz mieli się czego obawiać), do tego dodają jeszcze inne argumenty, na przykład z Jana, gdzie Jezusa oskarża się, że jego nauka (może nawet on sam) pochodzi z - tak to nazwijmy - nieprawego łoża. Jednak Paweł z Tarsu wyraźnie pisze, że Jezus według ciała pochodzi z rodu Dawida (tego wymagano od Mesjasza) - jak to stwierdzić, gdy ojciec jest nieznany? Nie da się. Można przyjąć, że ojca Jezusa znano, był nim Józef, to on według pierwszych chrześcijan pochodził z rodu Dawida, a poprzez niego także Jezus. Tę wersję wspiera też wiara w to jednego z odłamów wczesnego chrześcijaństwa, ebionitów.
Ehrman uważa, że pierwotnie omawiany tekst Marka brzmiał "syn cieśli". Podaje dwa argumenty: Orygenes w "Przeciw Celsusowi" twierdzi, że Jezus nie był cieślą, z czego według Ehrmana wynika, że Orygenes nie znał Ewangelii Marka z wersją "Jezus cieśla" lecz z wersją "syn cieśli". Drugi argument to istnienie rękopisów z wersją "syn cieśli". Argumentacja Orygenesa ma swoje słabości, między innymi problem z odczytaniem i tłumaczeniem rękopisu, na który się powołuje (P 45), a także ograniczona liczba rękopisów, które znał, ale nie jest całkowicie bez szans. Rękopis P45, na który się powołuje, jest z czasów Orygenesa i - zdaje się - nie dysponujemy starszymi rękopisami Ewangelii Marka. W każdym razie wątpliwe, żeby Orygenes nie znał na tyle wersji Markowej Ewangelii, żeby sobie lekką ręką napisać, co napisał według Ehrmana. Najwyraźniej wedle jego wiedzy nie było w Ewangeliach - czyli też u Marka - stwierdzenia, że Jezus był cieślą. Oczywiście możliwe jest, że pierwotną wersję zmieniono i Orygenes znał wersję zmienioną, nie oryginalną. Jeśli tak, to zmieniono ją, jak zmienili ten fragment Mateusz i Łukasz, czyli było "Jezus cieśla", a po zmianie, którą - hipotetycznie - znał Orygenes - "syn cieśli".
Gdyby Jezus pochodził z nieprawego łoża, ojciec jego byłby nieznany, co rodziłoby problemy wielorakie, w tym twierdzenie, że pochodzi z nasienia Dawidowego, co twierdził Paweł z Tarsu.
Za Pawłem Janiszewskim, "Panthera...": W Flp 2,6−7 czytamy, że "Jezus poniżył siebie samego, przyjmując postać sługi i – dosłownie − „zrodziwszy się” podobny do ludzi." Ten sam Paweł w Liście do Rzymian napisał (1, 3-4), że Jezus jest zrodzony według ciała z rodu Dawida. W sumie według Janiszewskiego (który argumentuje za autorami książki "Mary in the New Testament") Jezus co do „ducha” jest „w mocy” Synem Boga − albo „przez”, albo „od czasu” (ἐξ) zmartwychwstania. Zwrot „według Ducha Świętości” (κατὰ πνεῦμα ἁγιωσύνης) nie oznacza więc poczęcia z Ducha Świętego, Paweł bowiem nigdy nie odwołuje się do roli Ducha Świętego przy poczęciu Jezusa. Zatem Jezus ma Ducha Świętości jako Syn Boży."
Skoro - jak wynika z powyższego - Jezus miał ojca i pochodził z nasienia Dawida, to trzeba przyjąć, że był nim - już nie tylko jak mniemano - Józef. Nikt inny tu nie pasuje, bo rodziłby problemy, które by przenikły do Listów Pawła, do tradycji i Ewangelii. Nie wykluczone więc, że pogloski, że Jezus pochodził z nieprawego łoża zrodziły się w wyniku twierdzenia chrześcijan, że nie miał ojca ziemskiego, że Maria była w ciąży zanim była z Józefem.
Załóżmy teraz, że nieprawdą jest, że mniemano, że Jezus jest synem Józefa, bo prawdą jest, że wszyscy wiedzieli, że Jezus pochodzi z nieprawego łoża. Skoro wszyscy o tym wiedzieli już w czasach Jezusa, to dlaczego tego typu zarzuty pojawiły się tak późno? Autorzy NT nie przemilczają wielu niewygodnych faktów, dlaczego mieliby przemilczeć takie mniemanie ludu i zastąpić je zmyślonym? Innym problemem jest wyprowadzenie pochodzenia od Dawida od nieznanego ojca, a Paweł przecież wyraźnie twierdzi, że Jezus jest z nasienia Dawidowego (musiał to być więc konkretny ojciec, nie NN).
Słabością hipotezy, że w czasach Jezusa, a także Pawła, Jezusa uważano za syna Józefa jest chociażby niewymienienie Józefa przez Pawła. Ale Paweł w ogóle nie zajmuje się rodziną Jezusa; Pawła nawet ziemski Jezus niewiele obchodzi. Paweł skupia się na śmierci Jezusa i jego zmartwychwstaniu oraz na wyciąganiu z tego teologicznych wniosków. To może być powód niewymienienia Józefa z imienia.
Na koniec o słabości tezy cudownego poczęcia. Nie będę przytaczał szeregu argumentów ogólnie znanych, zwrócę tylko uwagę na kilka kwestii.
Skąd Ewangeliści dowiedzieli się (zapewne poprzez pośredników) o cudownym poczęciu Jezusa? Ponieważ Jezus był powszechnie uważany za syna Józefa, to trzeba przyjąć, że Maria w tajemnicy trzymała jego prawdziwe ojcostwo, w dodatku także przed rodziną skoro ta w Jezusa nie wierzyła, co zaświadczają Ewangeliści. W pewnym momencie Maria wyjawia uczniom/apostołom tajemnicę - dlaczego nie ma opisu takiej sytuacji w NT? Przecież to niezwykle ważna kwestia. W przypadku pustego grobu i ukazywania się Jezusa nowotestamentowi autorzy nie poprzestają na stwierdzeniu faktu zmartwychwstania, ale starają się go uwiarygodnić poprzez podanie okoliczności, tymczasem tu mamy zadziwiające milczenie.
Jest u Marka pewien bardzo tyleż kontrowersyjny co do tłumaczenia, jak i zarazem istotny fragment, a mianowicie Mk 3, 21. Ponieważ nie znam greki NT (ani żadnej innej zresztą) to zacytuję Pawła Janiszewskiego, który w książce "Panthera - ojciec Jezusa..." napisał:
Określenie οἱ παρ’ αὐτοῦ jest dość jednoznaczne, chodzi bowiem o rodzinę − bliskich, którzy przyszli (ἐξῆλθον) z Nazaretu do miejscowości, gdzie przebywał Jezus, żeby go schwytać (κρατῆσαι – dosłownie „opanować”, „zawładnąć”). Potem następuje wyjaśnienie, dlaczego chcą tak postąpić: ἔλεγον γὰρ ὅτι ἐξέστη. Czasownik ἔλεγον (3 pl. imp. act.) oznacza, że tymi „powiadającymi”, iż oszalał, byli οἱ παρ’ αὐτοῦ, czyli jego własna rodzina. O tym, że wśród rodziny, o której pisze Marek, że powiadała, ze Jezus oszalał była Maria świadczy fragment 3,31−35, w którym autor wraca do wątku 3, 21:
"Tymczasem nadeszła Jego Matka i bracia i stojąc na dworze, posłali po Niego, aby Go przywołać."
Sytuację mamy taką: rodzina Jezusa nie wierzy w niego i to pomimo cudów, jakich dokonuje i pomimo przejawiania wyjątkowej mądrości w dzieciństwie, jak twierdzi Łukasz. Sądząc po opowieściach Łukasza można sobie wyobrazić Jezusa jako wyjątkowe dziecko, potem wyjątkowego młodzieńca, na koniec wyjątkowego mężczyznę. Tę inność widzą bliscy, widzą cuda, mimo to w Jezusa nie wierzą, co już samo w sobie jest zastanawiające. Co robi Maria? Następna tajemnicza sprawa: milczy. Nikomu nie wyjaśnia przyczyn wyjątkowości Jezusa, nawet rodzinie, która obserwuje Jezusa i widzi jego wyjątkowość, wie o jego działalnosci itd. i w niego nie wierzy. Załóżmy, że boi się, że jej nie uwierzą, za to zaczną oskarżać Jezusa, że jest z nieprawego łoża. Dlaczego mieliby nie uwierzyć widząc - jeśli faktycznie miały miejsce - cuda oraz tę wyjątkowość, o której pisze Łukasz?
to poczniesz i porodzisz Syna, któremu nadasz imię Jezus. Będzie On wielki i będzie nazwany Synem Najwyższego, a Pan Bóg da Mu tron Jego praojca, Dawida. Będzie panował nad domem Jakuba na wieki, a Jego panowaniu nie będzie końca». Na to Maryja rzekła do anioła: «Jakże się to stanie, skoro nie znam męża?» Anioł Jej odpowiedział: «Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym.
I dalej (1, 38):
Na to rzekła Maryja: «Oto Ja służebnica Pańska, niech Mi się stanie według twego słowa!»
Tymczasem w następnym rozdziale czytamy (Łk 2, 28-32):
on [Symeon]wziął Je w objęcia, błogosławił Boga i mówił:
«Teraz, o Władco, pozwól odejść słudze Twemu
w pokoju, według Twojego słowa.
Bo moje oczy ujrzały Twoje zbawienie,
któreś przygotował wobec wszystkich narodów:
światło na oświecenie pogan
i chwałę ludu Twego, Izraela».
Co na to rodzice Jezusa, w tym Maria?
"A Jego ojciec i Matka dziwili się temu, co o Nim mówiono. (wers 33)
U Mateusza widzenie ma także Józef, czyli nie tylko Maria była wtajemniczona w pochodzenie Jezusa. Najwyraźniej Maria i Józef mieli chwilowe zaniki pamięci. Chwilowe skoro Maria w końcu o wszystkim sobie przypomniała i opowiedziała, dzięki czemu Łukasz mógł tak wszystko dokładnie opisać.
Maria podobno wielokrotnie otrzymała dowody na wyjątkowość Jezusa, a nawet dość dokładne informacje o nim. To nie tylko wyjaśnienia anioła Gabriela, ale także pasterze relacjonujący spotkanie z aniołami nazywającymi Jezusa Mesjaszem oraz magowie ze Wschodu (to u Mateusza) nazywający Jezusa królem żydowskim, oddający mu pokłon i przynoszący dary.
Przy okazji warto wspomnieć, że o wyjątkowości Jezusa wiedzieli najwyraźniej nie tylko Maria i Józef, ale znacznie więcej osób, bo i pasterze, i mieszkańcy Jerozolimy, z którymi rozmawiali mędrcy, a także Symeon i prorokini Anna mówiąca o Jezusie mieszkańcom Jerozolimy. Tylko bracia jakoś w Jezusa dziwnym trafem nie wierzyli...
Podsumowania nie będzie