[bert04]

Tyle że tu nie chodzi o "wstyd" ale o dochodzenie do prawdy. Swego czasu też myślałem, że święconka w obecnej formie to zwyczaj słowiańsko-pogański. Albo sumeryjski. Tyle że okazało się, że te tropy są błędne, w sumerze malowane jaja strusie służyły jako dar grobowy.

W latach 80. XX wieku w rejonie uroczyska Piatienka w pobliżu wsi Folwarki Tylwickie zaobserwowano jeszcze zwyczaj składania pisanek w okresie wiosennym na grobach przez ludność wyznania prawosławnego[8].

https://pl.wikipedia.org/wiki/Pisanka

Jak już pisałem, do polskiej wikipedii należy podchodzić z wielką ostrożnością. Na tej samej stronie jest podawany fejk o rzekomej bogini Osterze i zającu. Co tam ktoś tam na jakimś tam uroczysku zaobserwował, może być ciekawostką lokalną, albo też bzdurą totalną, ja tam bez sprawdzenia bym na słowo (pisane) nie wierzył.

Także, zwyczaj to może być i sumeryjski czy raczej perski. Ale raczej stary.

Być może, być może. Całkiem logicznie brzmi wersja, że w persji jajka składano do grobów, więc chrześcijanie przyjęli to jako symbol zmartwychwstania. Byłoby to przejęcie pewnej symboliki ale ze zmienionym znaczeniem.

Nawet na naszych ziemiach znaleziono pisanki z X wieku, raczej z okresu kiepsko chrześcijańskiego.

Znaleziono też denary rzymskie z I wieku. A w tych czasach Rzym tu nie sięgał. To po pierwsze, stosunki handlowe wyjaśniają takie "migracje" przedmiotów.

A po drugie, okolice Polski były chrystianizowane już wiek wcześniej, a na południu jak i na wschodzie mogli dochodzić misjonarze. Jest też opowieść o tym, że św. Metody ochrzcił "pana na Wiślicy" na długo przed chrztem Mieszka.

Jaja malowali nawet chińczycy. To taki uniwersalny znak płodności i amulet ochronny. Przelewanie jaja czy wosku (którym się pisanki powleka), to magiczne zabiegi wyciągające uroki i choroby. Zabiegi mało chrześcijańskie. Do koszyka też się je wsadza, bo symbolika chrześcijańska jest raczej wtórna i wydumana, żeby przykryć pierwotne czarostwo. Jakby odwrotnie było, to raczej chrystianizowany lud nie nadawałby pogańskich i wymyślonych znaczeń, bo te były by rugowane.

A o konwergencji nie myślałeś? Jaja były używane do celów magicznych na terenie Afryki, skąd przyszły do obu Ameryk i nadal pozostają w różnych kultach, czy to pogańskich czy pogańsko-chrześcijańskich. Podobne dyskusje toczą się w regularnych odstępach czasu o krzyżu, bo przecież ten symbol też bywał używane w różnych wariantach w różnych, niezależnych od siebie, kulturach.

Dlatego ja wychodzę z założenia, że do uzasadnienia zarzutu pogaństwa trzeba coś więcej, niż tylko "Chińczycy jajca malowali". Dany przedmiot musi być użyty w takim samym, a przynajmniej podobnym, znaczeniu, które zostało potem adaptowane do chrześcijaństwa. Jeżeli natomiast mamy krzyż, który z symbolu hańby staje się symbolem Zmartwychwstania i jajca malowane, które z daru grobowego stają się poświęconym pokarmem, to jest to dla mnie zmiana tak radykalna, że o pogaństwie już mówić nie można.

Ogólnie taki zwyczaj był kompletnie niepotrzebny z punktu widzenia chrześcijaństwa. Błogosławiono pokarm duchowy powszechnie. Chleb i importowane wino.

Nie pierwszy raz prowadzę tego typu dyskusję, więc wierz mi na słowo, że i do chleby i wina można się przypieprzyć. Wino to oczywiście kult Dionizosa. A chleb? Chico wyprowadzał z kultów babilońskich, inni anty-apologeci widzą tu związki z kannaeńskim "miastem (boga) chleba" Bat-Lakhmu (Betlejem). Zwłaszcza od kiedy Teista w tym wątku zaczął udowadniać, że judaizm jest pogański, takie rozróżnienia tracą sens.

Jaja, chrzany, słodkie ciasta, masła i mięsiwa oraz sól raczej mało ewangeliczne są. Ogólnie mało biblijne są. Za to bardzo wiosenno-słowiańskie.

Chrystianizacja nie opiera się na udowadnianiu wyższości chleba nad jajkami. Albo wina nad piwem. O zastępowaniu słowiańskiego masła biblijną oliwą nie wspominając. Nawet nie wiem, czy takie podejście do kwestii "ewangeliczności" jest (wczesno) protestanckie, czy może nawet... koraniczne. Podejście chrześcijańskie pokazałem wyżej na przykładzie krzyża i jajec malowanych.