[Fanuel]

. Tak więc import i "wykonanie na miejscu" wcale się nie wykluczają.

Ok.

Sw. Patryk to jeszcze wiek IV, więc wlicza się jeszcze w starożytność. Sw. Metody to już pełne średniowiecze, rytu wschodniego, symbol jajka byłby stosowany na terenie Patriarchatu Konstantynopola od jakichś pięciu wieków.

Mea culpa, duża culpa. Skrótowo pisałem i wyszła mi głupota. Miałem napisać, że św. Patryk tłumaczył istotę Chrześcijaństwa na roślinach, to Metody mógłby tłumaczyć na życie (swoją drogą Egipcjanie wiązali obumieranie ziarna z Ozyrysem, który się po śmierci odrodził, o ile dobrze pamiętam). Łatwiejsze do zrozumienia i przyswojenia.

Adaptacja to nie jest jakaś droga jednokierunkowa, historia zna także przykłady re-poganizacji chrześcijańskich symboli. Przykładowo krzyż, w zależności od kontekstu, zastąpił przedchrześcijańskie symbole szczęścia lub nieszczęścia. Czasem bywa wieszany na wózeczku na czerwonej kokardce. Jak to było w przysłowiu, Bogu świeczkę a Swarożycowi Ogarek. Już nie mówiąc o mieszankach chrześcijaństwa z wierzeniami Afryki czy Południowej Ameryki, jak Voodoo, Maria-Lionza czy Candomble. <2>

A to już repoganizacja czy adaptacja symboliki? To znaczy zaszła fuzja, ale wiara zmutowała pod wpływem nowego bodźca a nie zastąpiła stare wierzenia. Żeby do zastąpienia doszło, musi znacząca większość elementów nowego wierzenia wyprzeć te stare, na tyle mocno, żeby powrót do tych pierwszych był raczej niemożliwy. Wierzenia afrykańskie czy indiańskie to etap wczesnej chrystianizacji. U nas na początku musiało być identycznie. Zrozumienie chrześcijańskiej i post talmudycznej religijności to ciężka intelektualna praca raczej w średniowieczu mało popularna wśród chrystianizowanych pogan. Pytanie tylko o kierunek nabywania symboliki. Jajko raczej mało ewangeliczne jest.

Faktycznie, jak oglądałem reportaż z meksyku z ich obchodzenia święta Bożego Ciała to trudno było uwierzyć, że takie adaptacje są możliwe. A jednak, tańce w strojach Jaguara mają symbolizować Jezusa <3>...

Są konieczne nawet do oswojenia się i z symboliką i z przygarnięciem nowości do swojego świata. Amiszem czy Mormonem nie zostanę raczej nigdy mimo, że różnica między nimi a katolicyzmem jest mniejsza niż między politeizmem a Chrześcijaństwem. Bo to są byty obce i nie zdatne przeze mnie do przyswojenia. To weź się postaw na miejscu Piasta i Rzepichy...

No właśnie Teista pokazał, że to sprzęgnięcie nastąpiło już w judaizmie w epoce przed-chrystusowej, więc tutaj nie trzeba było ani Słowian ani Germanów ani nawet Greków.

Ale w czasie ewangelizacji fakt przeszłych dokonań na tym polu może a nawet jest mało zrozumiały w innym czasie i warunkach.

Tylko że nie. Większość rzekomo "uniwersalnych" i "oczywistych" symboli to przypisywanie własnego rozumienia symboliki innym ludom, odległym geograficznie lub czasowo, myślącym zupełnie inaczej. I tu pewnie też tak jest.

To nie ja się upieram przy utrzymywaniu symboliki jajka jako nabytej od chrześcijan. Ewangeliczny puryzm, ba, nawet starotestamentowy nie operuje ani na przekazach o jaju ani jakoś jaj w mainstreamie nie uwidacznia.

Co pisał Gloger, a przed nim Kadłubek?

https://pl.wikisource.org/wiki/Encyklope...ka/Pisanki

Pisanki, zwane także piskami i kraszankami, jaja malowane na Wielkanoc. O malowaniu jaj w starożytności mamy już wzmianki w dziełach Owidjusza, Plinjusza i Juwenala. Zwyczaj barwienia jaj wielkanocnych w Polsce jest prawdopodobnie tak dawny, jak wprowadzenie wiary chrześcijańskiej. Wincenty Kadłubek, biskup krakowski, w kronice swojej z początku w. XIII mówi: „Polacy z dawien dawna byli zawistni i niestali, bawili się z panami swymi jak z malowanemi jajkami (pictis ovis)”. Wyrażenie to Kadłubka jest ciekawe, dowodzi bowiem, że nietylko zwyczaj malowania jaj wielkanocnych był już w wieku XIII powszechny w Polsce, ale i zabawa z niemi, zwana dziś „na wybitki”, „w bitki”, w której dwaj przeciwnicy uderzają swoje pisanki jedna o drugą, a który stłucze jajko przeciwnika, wygrywa takowe. Kadłubek, porównywając niestałość Polaków dla panujących książąt do zabawy z malowanemi jajkami, nie mógł dobitniej wyrazić swojej myśli. Zwyczaj malowania jaj wielkanocnych był powszechny w narodzie. Zajmują się tem dziś głównie dziewczęta. Farbują jaja w brezylii czerwonej i sinej, w odwarze z łupin cebuli, z kory dzikiej jabłoni, listków kwiatu malwy, kory olszowej, z robaczków, czerwcem zwanych, w szafranie, krokoszu i t. d. Rysują jajko rozpuszczonym woskiem, aby farba miejsc powoskowanych nie pokryła. Rysowanie zowią „pisaniem”, stąd nazwa „pisanki”, tak jak dawnych „dzbanów pisanych” czyli malowanych. Upowszechnione desenie mają swe nazwy od wzorów i podobieństw, rysują więc w gałązki, w drabinki, w wiatraczki, w jabłuszka, w serduszka, w dzwonki, w sosenki, w kogutki, w kurze łapki i t. d. Jako narzędzi do pisania używają szpilek, igieł, kozików, szydeł, słomek i drewienek. Był stary zwyczaj taczania pisanek na mogiłach przy obchodzie pamiątki zmarłych i oddawania tych jaj potem dziadom. Starzy ludzie pamiętają go w Wilnie a i krakowska „Rękawka” jest pamiątką tego zwyczaju naszych praojców. O pisankach polskich pisali pomiędzy innymi: Stefanja Ulanowska (Tygodnik Ilustr. r. 1884, nr. 68), Szczęsny Jastrzębowski w pismach ilustrowanych warszawskich i w „Roku polskim” Glogera (r. 1900, str. 171), Z. Gloger, który podał w „Wiśle” (r. 1891, t. V, str. 166) „Najdawniejszą wiadomość o pisankach”, Zygm. Wolski z Tadeuszem Dowgirdem w IV tomie „Wisły” (r. 1890) i oddzielnej odbitce i Łuk. Gołębiowski w dziełach swoich: „Lud polski”, r. 1830, str. 283 i „Gry i zabawy” r. 1831, str. 294. Tu pisarz ten podaje wyjątek z „Kurjera Warsz.” z r. 1827, nr. 104. Gołębiowski słuszną robi gdzieindziej uwagę, iż między „pisankami” i „kraszankami” ta jest różnica, że kiedy kraszanki są gładko pofarbowane, to pisanki są popisane czyli ozdobione rysunkami. Brückner grę na wybitki zowie „walatką”

No i tutaj mamy przeniesienie, z którego to mi zarzut robisz. Jaja z Rzymu, przyniesiono z Ewangelią i w przeciągu trzech stuleci tak się zakorzenił zwyczaj, że dla Kadłubka wydaje się oczywisty do czynienia porównań, metafor i innych paraleli, co więcej jest jeszcze ten zwyczaj powiązany z Dziadami wiosennymi i kultem przodków oraz dziwnymi rytuałami grobowymi. Więcej powiązane jest z nimi tabu. Mogą je wytwarzać tylko kobiety. No bardzo to wszystko spójne z chrześcijańskimi wierzeniami. No i od Kadłubka do XIX wieku zwyczaje nagrobne przetrwały. Prawosławna proweniencja święconki ma więcej sensu niż panchrześcijańskie jej pochodzenie. Jednak rozbudowany i stary system zwyczajów i tradycji świadczy raczej o tym, że tutejsi raczej w prosty sposób zostali zmuszeni do przyjęcia nowego znaczenia symboli.

No i kolejny przykład bezmyślnego powielania bzdur poganolubów. "Kupała" stanowi przykład adaptacji z przeciwnym zwrotem, sama nazwa oznacza Jana Chrzciciela, zresztą jest to zwyczaj wyłącznie rosyjski. O masz:

Oj, nie:

https://pl.wikisource.org/wiki/Słownik_e...iego/kąpać

Kupała to etymologicznie od kąpania pochodzi, a co mówi Bruckner?:

 kąpać, kąpiel, kąpielowy, kąpiołka (zamiast kąpiałka), od ‘siedzenia skulonego’ przezwane, p. kępa; stąd nazwany obchód kupały, kupalnocki, kopalnocki, kopernocki, odpowiadającej naszej sobótce świętojańskiej, zapożyczony od Rusi na wschodniej połaci (mówią i »na Kupaiła«, t. j. ‘na św. Jan’). Mitologicznego nic w tem niema; od św. Jana kąpano się bezpiecznie w wodach, skoro św. Jan (Chrzciciel) wygnał z nich djabelstwo, boginki, wodnice, wodę oświęcił dla chrześcijan, gdy do Jordanu wstąpił.

Na jego dzień przeniósł kościół-cerkiew święto, jakie pogani latem odprawiali (tańce całonocne około ogni; wicie wianków z bylicy; zbieranie ziół; kwiat paproci tajemniczy); stąd znaczenie Kupa(j)ły i Sobótki we zwyczajach i zabobonach ludowych; ogólnoeuropejskie zresztą.

Ze świętego Jana ludowe wierzenia uczyniły jakieś pomniejsze bóstwo ratujące przed diabołami i demonami wodno-szuwarowymi. A że największe pogańskie zwyczaje związane z ciurlaniem i wodą przypadały w najkrótszą noc w roku, to i Kościół zechciał włączyć w swoje podwoje włączyć to święto jakoś, bo ciurlanie się, tańce, gry, swawole i puszczanie się oraz wianków raczej atrakcyjność pogaństwa podnoszą. A to zwłaszcza na początku nawracania dość niebezpieczne jest.

Wikipedia ma więcej języków niż polski i angielski.

I jak widać nic to nie zmienia. Kupała to taki sam przydomek jak Chrzciciel, tyle, że Chrzciciel to od Chrystusa jest, a Kupała to przydomek odczasownikowy.