Witaj!
Teista napisał(a): Zawsze czytam Biblię w skupieniu. Muszą zaistnieć okoliczności sprzyjające: sam w domu, trzeźwy, refleksyjny nastrój i takie tam… Nie ma nic do śmiechu, zapewniam. Jednak, nie wiem z jakiego powodu, jeden werset zawsze wywołuje u mnie niepohamowane rozbawienie, śmieję się „jak głupi do sera”, choć tam „nie ma nic do śmiacia”, żadnego powodu, bo zdarzenie całkiem poważne.
Albowiem i wtedy, gdy ich dosięgła straszna wściekłość gadów i ginęli od ukąszeń krętych wężów,… Mdr 16, 5
Wyobrażam sobie tę scenę i „straszną wściekłość gadów” i nie mogę się powstrzymać.
Kłębowisko wojowników i wściekłych wężów. Wojowie i wściekłe, kręte węże – zmiana trybu życia, zmiana zachowania, brak odczuwania bodźców bólowych, skrajne pobudzenie motoryczne, ślinotok i mimowolne, niekontrolowane skurcze mięśni, drgawki, uczucie niepokoju u wszystkich wężów i wojowników, w całej masie. Do tego wężowy jad w powietrzu i w ludzkich ranach i w ludzkich sercach, krzyki ukąszonych, rzężenie umierających, płacz wdów i sierot - krew, powietrze i jad. Odróżnisz węża i człowieka.
Księga Mądrości powstała najprawdopodobniej w II w. p.n.e. więc jest to b. późny utwór w ST. Zdania o jego genezie są różne:
" Jedni sądzą, że praw da o zmartwychwstaniu ciał jest dla autora ks. Mądrości tak oczywista, iż wcale o niej nie wspomina, choć wiele razy zdaje się ją suponować, zwłaszcza w tedy gdy opisuje przebieg i
okoliczności przyszłego sądu 5. Nie brak egzegetów, którzy rozwiązanie problem u zmartwychwstania w ks. Mądrości uzależniają od okoliczności, autorstwa i celu, dla którego zaistniała cała księga. I tak np. W. Weber sądzi, że ks. Mądrości została napisana po to, aby zwalczać antropologię i eschatologię grecką 6, znajdującą coraz większe uznanie wśród Żydów przebywających w diasporze. Autorem księgi miałby być jakiś faryzeusz, który w oparciu o tradycje staroizraelskie, podkreślał bardzo mocno ideę przyszłej zapłaty dającej się zrealizować tylko w założeniu, że zmarli będą przywróceni do życia. Natomiast zdaniem C. L. W. Grimma autor ks. Mądrości pozostawał do tego stopnia pod wpływem filozofii greckiej, iż nie wierzył w przyszłą nagrodę lub karę cielesną. Karaną lub nagrodzoną będzie kiedyś jedynie dusza człowieka. Zmartwychwstanie ciał jako takie okazuje się więc zbytecznym 7." str. 91/4
"Eschatologia Księgi Mądrości" ks. Kazimierz Bartnik
http://bazhum.muzhp.pl/media/files/Colle...89-102.pdf
Jakby przyjrzeć się całej księdze to w dwóch pierwszych rozdziałach mamy rozstrząsany problem sądu nad niewiernymi, nagrody za wierność i to po śmierci. Jest też "pojedynek między wiernym, a niewiernym". To oraz wersy będące za przytoczonym przez Ciebie fragmencie Mdr (16:13-14)
"Bo Ty masz władzę nad życiem i śmiercią:
Ty wprowadzasz w bramy Otchłani i Ty wyprowadzasz5.
14 A człowiek zabije wprawdzie w swojej złości,
lecz nie przywróci ducha, który uszedł,
ani duszy wziętej nie uwolni"
https://biblia.deon.pl/rozdzial.php?id=210
pokazują to jednoznacznie. Nie należy tego wszystkiego brać literalnie. Autor robi sztuczkę znaną z myśli judaistycznej i chrześcijańskiej aż za dobrze. Dla uprawomocnienia swoich tez z pogranicza eschatologii cofa się w przeszłość i robi to tak, że nie sposób tego brać literalnie. W Ks. Liczb (21.4-9) mamy ustęp:
"I zaczęli mówić przeciw Bogu i Mojżeszowi: «Czemu wyprowadziliście nas z Egiptu, byśmy tu na pustyni pomarli? Nie ma chleba ani wody, a uprzykrzył się nam już ten pokarm mizerny». 6 Zesłał więc Pan na lud węże o jadzie palącym, które kąsały ludzi, tak że wielka liczba Izraelitów zmarła. 7 Przybyli więc ludzie do Mojżesza mówiąc: «Zgrzeszyliśmy, szemrząc przeciw Panu i przeciwko tobie. Wstaw się za nami do Pana, aby oddalił od nas węże». I wstawił się Mojżesz za ludem. 8 Wtedy rzekł Pan do Mojżesza: «Sporządź węża2 i umieść go na wysokim palu; wtedy każdy ukąszony, jeśli tylko spojrzy na niego, zostanie przy życiu». 9 Sporządził więc Mojżesz węża miedzianego i umieścił go na wysokim palu. I rzeczywiście, jeśli kogo wąż ukąsił, a ukąszony spojrzał na węża miedzianego, zostawał przy życiu"
https://biblia.deon.pl/rozdzial.php?id=160
W Ks. Mdr. 16.7 więc tuż po wskazanym przez Ciebie fragmencie mamy:
"A kto się zwrócił do niego, ocalenie znajdował nie w tym, na co patrzył,
ale w Tobie, Zbawicielu wszystkich." tamże
jest to ewidentne nawiązanie do miedzianego węża. Dalej mamy fragmenty nawiązujące do plag egipskich znanych z ks. Wyjścia. Ten fragment ks. Wyjścia jest najczęściej przypisywany tradycji kapłańskiej P. Ks. Liczb to najbardziej poszatkowana kompilacja z całego Pięcioksiągu. Najwięcej jest tam tradycji kapłańskiej, ale obecność miedzianego węża-węża lamentacji Nechusztana, którego wiąże się z jakimś starosemickim bóstwem wskazuje, że ta część skompilowana gdzieś w II pol. V/IV w. p.n.e. mogła mieć starsze wplecione wątki. Ale jest to późna kapłańska redakcja bądź nawet twórczość z Tory.
Trzeba zwrócić uwagę, że węże atakują niewiernych Izraelitów w Ks. Liczb, a Egipcjan w ks. Mądrości. Już widać, że tu chodzi tylko o niewiernych. Do tego niezbyt dokładny dodatek z plag egipskich. W księdze Mądrości tak naprawdę nie o to chodzi by pokazać okrutne węże mordujące Egipcjan, ale potęgę i sprawiedliwość Boga dla jego wybrańców w ujęciu metafizycznym i eschatologicznym. Autor szczegółami się w ogóle nie przejmuje gdyż nie o szczegóły mu chodzi. Twoje Mdr 16.5 to taki "chwyt erystyczny" udowodnienie swoich tez przez cofnięcie się w przeszłość.
A co na to ks. Bartnik?
"Jeśli księga Mądrości zajmuje miejsce dość specjalne w kanonie ksiąg Pism a św. Starego Testamentu *, to głównie dzięki nauce, jaką w tej księdze znajdujemy na temat przyszłych losów człowieka. Wszystkie wypowiedzi eschatologiczne autora ks. Mądrości można zgrupować dokoła trzech następujących zagadnień: sąd, problem zmartwychwstania, nagroda i kara wieczna." str.89/2
"Eschatologia Księgi Mądrości" ks. Kazimierz Bartnik
I tak to wygląda z punktu widzenia teologii katolickiej. Przeczytaj cały artykuł. I jeszcze ten:
„Sprawiedliwe przeznaczenie pchało ich ku tej ostateczności”. Nie oznacza to, że Bóg postanowił wytracić Egipcjan i nic już nie mogło zmienić tego przeznaczenia. Autor Księgi Mądrości stwierdza parokrotnie (1,13; 11, 23. 26; 12,13), że Bóg nie odmawia łaski przebaczenia tym, którzy zdobywają się na skruchę. To nie On sam, ale człowiek ogranicza Jego miłosierdzie. Wobec nieprzejednanego uporu Pan opuszcza człowieka, zostawia go na pastwę jego złych myśli i uczynków, co Biblia czasem nazywa po prostu działaniem Boga na niekorzyść grzesznika. W ten sposób Bóg „zatwardził” serce faraona, według relacji Wj (4, 21; 7, 3; 14,4), tak też należy pojmować działanie sprawiedliwego przeznaczenia, o którym mówi tu autor księgi: „Niepamięć ogarniała to, co się już stało”, czyli zło, po którym nie następuje skrucha, powoduje nowe występki."
http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Coll...-s5-28.pdf
Czyli żadna prosta narracja. Bóg nie gnębi Egipcjan za to, że są Egipcjanami tylko za to, że nie okazali skruchy. Nie jest to jakaś opowiastka. Tego nie powinno czytać całkowicie literalnie. Pierwsze dwie części zawierają przesłanie, a trzecia to udowodnienie jego prawdziwości na podstawie Pięcioksiągu przytaczanego w sposób niedokładny gdyż przekaz miał być symboliczny.