[zefciu]

Z tą dobrą pozycją startową to bym nie szalał. Gęstość zaludnienia pozwalającą na zabawy cywilizację to Europa północna osiągnęła dopiero po wynalezieniu trójpolówki. Nie jest przypadkiem, że Rzym nie dał rady ekspandować za Ren, tam się wtedy zaczynała Syberia.

Diamonda muszę jeszcze przeczytać. Podejrzewam jednak, że na różnych poziomach rozwoju istotne są różne czynniki geograficzne. „Zaraz po” rewolucji neolitycznej, kluczowa jest żyzna ziemia, dostęp do wody i ciepły klimat. Czyli to, co mają na Bliskim Wschodzie. Potem jednak coś się zmienia.