[bert04]

Zasady są dwie. Jedna dotyczy strażników: jeden ZAWSZE mówi prawdę, drugi ZAWSZE kłamie. Druga zasada dotyczy pytającego. Może zadać JEDNO I TYLKO JEDNO pytanie.

No i wcale niekoniecznie - "jedno i tylko jedno" jest ciągle nieokreślone, bo można "jedno" zadać "dwa razy" i wciąż będzie to "tylko jedno". Lepsze, choć nie wiem czy idealne jest: "należy zapytać tylko jednego strażnika, zadając mu tylko jedno pytanie".

Zapomniałem, że w klasycznej wersji tej bajki / zagadki logicznej przed drzwiami stoi tylko jeden strażnik. Bo strażnicy są braćmi bliźniakami, czasem jeden strzeże dostępu, czasem drugi, nigdy oboje na raz. W niektórych wariantach bracia pilotowali statek przez niebezpieczne podwodne skały, w innych stali na rozdrożach dróg, ale w znanych mi edycjach nigdy nie stali oboje na raz.

Jeżeli strażnicy mogą mówić i interpretować pytania, to skąd pewność co do formy ich odpowiedzi?

Powiedziałbym, że to już problem zadającego pytanie, żeby było jednoznaczne.

Kłamstwo może mieć różną formę, ale wciąż będzie kłamstwem, prawda również może być sformułowana inaczej, a ciągle będzie prawdą, do tego obie formy mogą się wzajemnie różnić.

Zazwyczaj odpowiedzi na pytania typu "Tak/nie" są binarne.

Pewne odpowiedzi z którymi się spotkałem są w istocie dwoma pytaniami zagnieżdżonymi w jednym zdaniu kończącym się pytajnikiem, a do tego są sformułowane tak, że nie narzucają formy odpowiedzi, np.:

Pytający: co powie ten drugi, jeżeli zapytam go, czy "te" drzwi prowadzą do "wyjścia"?
Strażnik odpowiada: ten drugi skłamie.

No widzisz, pytanie sformułowane nieprecyzyjnie. Trzeba było od razu, "Które drzwi wskaże Twój brat..." i tak dalej. Choć po uwzględnieniu powyższych uwag, pytanie powinno być typu "Tak/nie". W przypadku dwóch drzwi będzie to więc: "Czy Twój brat wybrałby te drzwi, gdyby chciał dotrzeć do wyjścia?". Jak na razie nie widzę luki w tym pytaniu. Rozwiązanie jest oczywiście przeciwne do odpowiedzi, ale taka wersja jest prostsza w zadawaniu (pytanie o "gdyby nie chciał" może zostawiać luki na odpowiedzi "brata sabotażysty", więc nie komplikujmy sprawy).

Homwever, główny trick w odpowiedzi polega na tym, żeby danego strażnika spytać się o to, jak brat odpowiedziałby na dane pytanie, reszta to moim skromnym zdanie czepianie się szczegółów. Ludzie nieobeznani z tego typu problemami najczęściej nie dotrą do tego punktu.

I założenie o którym się nie wspomina - jaką wiedzą o sobie dysponują obaj strażnicy? O ile tego nie określono, a nigdzie się nie spotkałem, by to określono, to należy się tego domyślić, bo stanowi to clou odpowiedzi... - a więc tego niedomówienia trzeba się "domyślić" wykazując intuicję, ale inne niedomówienia należy przyjąć "z góry" już bez intuicji, a gdy wykazana zostanie intuicja dotycząca tych innych niedomówień i wykorzystanie ich do rozwiązania, to wykazujący się takim "czepialstwem" jest strofowany, że łamie zasady...

No faktycznie, założenie, że bracia wiedzą, co jest za drzwiami, jest niejako zakładane a priori, a powinno być w tekście.

Nie może więc najpierw spytać się "Ile palców ci akurat pokazuję" a potem pytać się o drzwi, gdyż jedynie dostanie odpowiedź o charakterze strażnika, ale nie o rodzaju drzwi.

To zasada przekombinowana, bo raz, że byłyby to dwa pytania, a dwa, że wystarczy założyć, że nie ma "przynależności danych drzwi do danego strażnika".

Skąd ten pomysł, że strażnicy przynależą do drzwi? Może to było w tym serialu który oglądałeś? W mojej wersji protagonista zagadki spotykał zawsze tylko jednego strażnika. Protagonista dysponował wiedzą na temat natury strażników, wiedział o rozłożeniu proporcjonalnym szans na wygraną / przegraną (jedne drzwi to nagroda, drugie drzwi to śmierć), jedyne czego nie wiedział, to a) jak rozróżnić drzwi i b) jak rozróżnić braci bliźniaków. Bracia bliźniacy natomiast dysponowali pełną wiedzą, tak o sobie nawzajem jak i o tym, które drzwi są dobre a które złe (dla protagonisty, oczywiście). Owszem, koncepcja, że jeden z braci będzie dodatkowo sabotował próby protagonisty, nie była częścią zagadki ale nie może też być wykluczona przez jej brak.

________________


Ciekawą wariację na powyższy dylemat mamy w książce "Złoty Kompas" Billa Pullmana. Nasi bohaterowie docierają do miasta na północy, ich kontakt jest im niejako przychylny, ale jednocześnie nie ma prawa im pomagać. Pozwala sobie zadawać pytania i tyle. Po serii normalnych pytań szef "cyganów" zadaje mu przed-ostatnie pytanie, podaję z pamięci: "Jakie pytanie radziłbyś mi jeszcze zadać, gdybyś był na moim miejscu". Dzięki temu nasi bohaterowie trafiają na niedźwiedzia pancernego Ioreka Byrnisona, który stanie się nieodzowną pomocą w ich dalszej podróży.