[Samuel]

W ramach samego pojęcia "sztuki walki" też bywa różnie. Trenuję aikido - z przerwami od dwunastu lat - i widziałem w akcji bardzo różnych nauczycieli. W Polsce większość stawia na nauczanie technik i nie zawraca uczniom głowy niczym więcej. Niektórzy bardziej od innych lubią kulturalną oprawę i ewentualnie zrobią jakąś teoretyczną pogadankę o sile ki. Ale nie spotkałem się z żadnym, który robiłby z aikido quasi-religię. Ukłon wykonuje się w celu okazania szacunku, "medytacja" to dosłownie minuta siedzenia w ciszy na koniec treningu. Aikido jest sztuką, czyli integralną częścią kultur japońskiej i razem z nauką aikido uczymy się czegoś o tej kulturze. Ale utożsamianie tego z sekciarstwem to bzdura. Równie dobrze robienie pizzy mogłoby być sekciarstwem, bo przyszło do nas z Włoch i dobre pizzerie nawiązują do włoskich tradycji w nazewnictwie i dekoracjach.