[lejek]

Wieża ciśnień, dawniej nazywana wodną wieżą, kojarzy nam się przede wszystkim z architekturą i monumentalnymi budowlami. W współczesnych czasach mało ludzi jednak wie, że wieże ciśnień służyły dawniej jako centra dystrybucji wody. W wątku tym, pragnę zamieścić najpiękniejsze pod kątem architektury wieże ciśnień. Warto tutaj wspomnieć o zasadzie działania wieży ciśnień, która funkcjonowała dzięki prawom grawitacji i hydrostatyki. Pierwsze wodne wieże pobierały wodę z rzek przez mechanizm czerpakowy, w późniejszych czasach mechanizm czerpakowy, zastąpiono pompami parowymi i elektrycznymi. Na szczycie wieży znajduje się zbiornik na wodę. Istnieje wiele rodzajów zbiorników, znamy drewniane, stalowe połączone nitami i betonowe. Wg praw fizyki, im wyżej znajduje się zbiornik na wodę, to tym większe będzie ciśnienie w sieci wodociągowej. Filtracja wody odbywała się w specjalnych stacjach. Często używano do tego celu piasku. Woda tak jak wcześniej napisałem, tłoczona była z rzek, a w późniejszym okresie ze studni głębinowych. Bardzo często wieże ciśnień miały do dyspozycji kilka, a nawet kilkanaście studni. Wieże ciśnień już od kilkudziesięciu lat stoją nieużywane. Zostały wyparte przez hydrofory.

Wieża ciśnień w Wrocławiu



Budynek wykonany jest z cegły klinkierowej i zwieńczony markizą. Powstała w stylu historyzmu z elementami secesji, neoromanizmu i neogotyku.

Architektem wieży był Karl Klimm. Wieża ciśnień ma 62,5 metra wysokości, a w jej wnętrzu od pierwszych dni budowy działa winda elektryczna - luksus jak na tamte czasy. Rzeźbiarze Ignátius Taschner i Robert Bednorz[de] ozdobili wieżę płaskorzeźbami z piaskowca, przedstawiającymi fantastyczne stworzenia, które wydają się pochodzić ze stron bestiariusza. Z północno-wschodniej fasady wypływa czysta źródlana woda, a w podziemiach wieży znajduje się mała fontanna. Na parterze i pierwszym piętrze znajduje się kilka mieszkań, w których mieszkali pracownicy, których praca była bezpośrednio związana z wieżą ciśnień. 


Wieża została wybudowana w latach 1903-1904. Od czerwca 1906 r. działa 42-metrowa platforma widokowa, z której roztacza się widok nie tylko na Wrocław i okolice, ale także na górę Ślężę, a przy ładnej pogodzie widać nawet oddalone o ok. 100 km Karkonosze (w takie dni obsługa wieży wywieszała na szczycie czerwoną flagę zapraszającą zwiedzających - wizyta kosztowała 10 fenigów). W lutym i maju 1945 r., podczas oblężenia Wrocławia, wrocławska wieża ciśnień służyła jako punkt dowodzenia. Pomimo ciężkich bombardowań regionu, konstrukcja pozostała praktycznie nietknięta przez całą II wojnę światową. Wieża wodna nadal służyła swojemu pierwotnemu celowi (po wojnie nie działała jako wieża obserwacyjna) do połowy lat 80. XX wieku, kiedy to przestała funkcjonować z powodu braku konserwacji. 19 października 1978 r. wieża została uznana za zabytek architektury o znaczeniu lokalnym. Pod koniec lat 90. budynek został zakupiony przez firmę Stephan Elektronik Investment Company, która wyremontowała go zewnętrznie i wewnętrznie (bez przywracania funkcji wodociągowych) i przekształciła w kompleks restauracyjny pod bezpretensjonalną nazwą Wieża Ciśnień.

Wieża ciśnień w Raciborzu

Wieża ciśnień z lat 30. XX wieku.

45-metrowa wieża została zaplanowana w 1926 roku i zbudowana w latach 1933-1937 na zachodnich obrzeżach miasta i została oddana do użytku już w 1935 roku. Wewnątrz znajdują się dwa zbiorniki na wodę o łącznej pojemności 1200 m³.


Wieża ciśnień w Opolu

Kamień węgielny pod wieżę ciśnień położono w 1892 r. poza ówczesną strukturą osadniczą miasta Opola. Planowanie i budowę zlecono inżynierowi W. Pfefferowi. Ukończenie budowy wieży ciśnień, wraz z nowym systemem zaopatrzenia w wodę i nowoczesną stacją uzdatniania wody, miało miejsce w 1896 roku.

Od 1982 r. wieża i jej przybudówka są wpisane na listę zabytków. Wieża była używana do 2009 r., a po wyłączeniu z eksploatacji została gruntownie odnowiona do 2015 r.; obecnie można ją zwiedzać. Wieża jest również wykorzystywana do celów kulturalnych. Wieża ciśnień została zbudowana w stylu neogotyckim i miała pojemność 750 m³. Wieża o wysokości 48 m ma bogato zdobioną fasadę, w tym gzymsy z fryzami.

Tczew wieża ciśnień

Wieża ciśnień w Tczewie została wybudowana na przełomie lat 1904/1905. Koszt budowy wieży wyniósł pół miliona ówczesnych marek. Wieżę ciśnień zaprojektował niemiecki architekt David Grove.

Wieża ciśnień Zabrze

Wieża ciśnień w Zabrzu przy ulicy Jana Zamojskiego 2 w dawnym Hindenburgu (Górny Śląsk) została zbudowana w latach 1909-1911 według planów architekta Augusta Kinda i architekta miejskiego Friedricha Loose.

Zbiornik o wysokości 46 metrów stoi na ośmiu narożnych filarach i filarze centralnym. Przykryty jest mansardowym dachem zwieńczonym latarnią. Na niższych piętrach pierwotnie mieściły się biura i mieszkania.

Miasto Zabrze planowało kiedyś utworzenie w budynku muzeum. Gdy plany te nie zostały zrealizowane, miały powstać mieszkania na poddaszu. Jednak i te plany nie zostały zrealizowane przez kilka lat, a wieża została ostatecznie ponownie sprzedana. W 2017 roku kupiło ją Muzeum Górnictwa Węglowego.

W 2018 r. wieża została wyremontowana, w budynku powstała platforma widokowa, kawiarnia i interaktywna wystawa o górnictwie węglowym w regionie o nazwie Carboneum. Z boku dobudowano przeszkloną przybudówkę z klatką schodową. Przeprojektowano również teren zewnętrzny.


Wieża ciśnień w Ełku

Wieża ciśnień w Ełku (niem. Lyck) to zabytkowa wieża ciśnień w stylu neogotyckim. Wieża ciśnień jest własnością i siedzibą lokalnej grupy mniejszości niemieckiej, Stowarzyszenia Mniejszości Niemieckiej Mazur w Lycku, które utworzyło w niej muzeum kultury i historii Prus Wschodnich. Wieża znajduje się u zbiegu ulic 11 Listopada i Kajki. Budowla ma pięć kondygnacji, 33 metry wysokości i znajduje się w najwyższym punkcie miasta. Posiada publiczną platformę widokową.

Wieża ciśnień została zbudowana w 1895 roku i była używana jako taka do końca lat 70-tych XX wieku. Od wiosny 1994 roku dawna wieża ciśnień jest własnością Towarzystwa Mniejszości Niemieckiej Mazury w Lycku, które zostało założone w 1991 roku. W tym celu stowarzyszenie nabyło dziedziczne prawo zabudowy nieruchomości. Część finansowania została przekazana przez hamburskiego przedsiębiorcę Heinricha Westphala, reszta została zebrana z pomocą Ostpreußische Landsmannschaft. W 1995 r. stowarzyszenie wprowadziło się do wieży jako swojej siedziby i założyło klubokawiarnię. Dzięki wsparciu Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej w 1999 r. przeprowadzono gruntowną renowację elewacji zewnętrznej.

W muzeum, zwanym Muzeum Kropli Wody, prezentowane są zabytkowe przedmioty, takie jak meble, porcelana, tkaniny lniane, tradycyjne stroje, wyroby szklane, drewniana skrzynia z datą 1729 i inne przedmioty codziennego użytku. Oprócz historycznej kolekcji zdjęć miejscowości, w wieży znajduje się również biblioteka z literaturą niemieckojęzyczną.

Od 9 czerwca 2008 r. w muzeum znajduje się stała wystawa panelowa poświęcona historii miasta od pierwszej wzmianki do końca wojny w 1945 r., przygotowana przez Centrum Kultury Prus Wschodnich w Ellingen

[lejek]

Wieża ciśnień w Katowicach

W Katowicach zachowało się do dnia dzisiejszego bardzo dużo wież ciśnień. Jedną z najpiękniejszych jest wieża ciśnień w Katowicach - Giszowcu. Wieża ciśnień została wybudowana w 1909 roku. Wodną wieże zaprojektowali bracia Georg i Emil Zillmannowie, niemieccy architekci, aktywnie projektujący w tamtym okresie różnego rodzaje obiekty na Górnym Śląsku. Wieża w swoim stylu nawiązuje do historyzmu oraz do neomanieryzmu. Wysokość wieży wynosi 33 metry. Obiekt znajduje się przy ulicy Pszczyńskiej w Katowicach.

[Sofeicz]

W moim mieście Łodzi jest kilka wież ciśnień (głównie kolejowych).



PS. Większość tych wież została zniszczona podczas Bitwy Łódzkiej w 1914 r.
I ogólnie, system wodny jest grawitacyjny z głównym zbiornikiem na Stokach, ergo wieże ciśnień są niepotrzebne

[DziadBorowy]

Nie tak bardzo zabytkowa, ale jednak swoje lata ma i wciąż działa.

Wieża to obiekt wodociągowy na osiedlu Jasna i jeden z symboli nowoczesnego Tarnowa, oraz jedyna tego typu czynna wieża ciśnień w kraju, a także ewenement w skali światowej.
Śmiała, stalowa konstrukcja wieży, o 24 zakrzywionych słupach tworzących hiperboloidę, na których wspiera się torus o średnicy 28 metrów (kształt „opony”), ma wysokość 37 metrów. Zaprojektowano ją pod koniec lat 70. XX wieku na Politechnice Warszawskiej, autorem był architekt Jerzy Bogusławski z zespołem konstruktorów. Wieżę wybudowano na początku lat 80. XX wieku w najwyższym punkcie miasta, na wysokości 143 metrów n.p.m. „Bania” to rezerwuar wody o pojemności 3000 metrów sześciennych, stabilizujący ciśnienie w sieci wodociągowej w czasie szczytowego poboru wody przez odbiorców na największych i najwyżej położonych tarnowskich osiedlach, zwanych „Falklandami”. Wieża, która na stałe wpisała się w krajobraz urbanistyczny miasta, jest zarządzana przez Tarnowskie Wodociągi i nie jest dostępna dla zwiedzających.

[lumberjack]

W Radomiu jest taka

[lumberjack]

Jak przejeżdżam obok tej wieży z 4,5 letnim synem, to on zawsze mówi że to wieża putina, że putin tam musi mieszkać. Rzeczywiście wygląda ten budynek posępnie i smutno.

[Sofeicz]

Wieża ciśnień w Katowicach

W Katowicach zachowało się do dnia dzisiejszego bardzo dużo wież ciśnień. Jedną z najpiękniejszych jest wieża ciśnień w Katowicach - Giszowcu. Wieża ciśnień została wybudowana w 1909 roku. Wodną wieże zaprojektowali bracia Georg i Emil Zillmannowie, niemieccy architekci, aktywnie projektujący w tamtym okresie różnego rodzaje obiekty na Górnym Śląsku. Wieża w swoim stylu nawiązuje do historyzmu oraz do neomanieryzmu. Wysokość wieży wynosi 33 metry. Obiekt znajduje się przy ulicy Pszczyńskiej w Katowicach.

Jak to jest, że kiedyś chciało się architektom (a przede wszystkim wlaścicielom) tworzyć takie architektoniczne perełki nawet jeśli chodzi o obiekty czysto techniczne, a nie iść na łatwiznę?
Przecież to podrażało koszta.
Teraz to by jebnęli sześcian z blachy falistej albo paneli i szlus.

[geranium]

Zabytkowa Nowy Dwor Gdański. Nie wiem czy jeszcze istnieje.

[Nonkonformista]

Wieża ciśnień w Bydgoszczy

https://ibb.co/HxW0YHK

[geranium]

Wieża ciśnień w Bydgoszczy

https://ibb.co/HxW0YHK

Piękna. Jaką spełnia funkcję?

 Tczew:

wierza ciśnień kolejowa

[Nonkonformista]

Wieża ciśnień w Bydgoszczy

https://ibb.co/HxW0YHK

Piękna. Jaką spełnia funkcję?

 Tczew:

wierza ciśnień kolejowa

Teraz jest tam muzeum wodociągów: https://muzeum.mwik.bydgoszcz.pl/wieza-cisnien/

[geranium]

Kołobrzeg

[lejek]

Będzin - wieża ciśnień, piękna nitowana wieża ciśnień, wykonana ze stalowych arkuszy.

---

Kolejowa wieża ciśnień w Sosnowcu, ceglana wieża ciśnień, pochodząca z początków XX wieku.

[lejek]

Wieże ciśnień w Częstochowie, piękne ceglane zabytki. Wieże ciśnień w mieście były budowane od końca XIX wieku. Wieża ciśnień na terenie dawnych zakładów Elanex, pochodzi właśnie z końca XIX wieku. Obiekt zaopatrywał w wodę fabrykę.

[lejek]

Wieża ciśnień w Będzinie

Wodna wieża została wybudowana w pierwszej połowie 20-tego wieku. Materiałem użytym do budowy wieży była stal. Arkusze pociętej blachy połączono nitami, nadając wieży niepowtarzalny wygląd. Wieża sobie stoi nie używana. Wrażenie robi nocą, jest podświetlona. Wieżę można odwiedzić, stoi ona w dzielnicy Będzina - Grójec.




Wieża ciśnień w Bielsko-Białej

W zasadzie w Bielsku są dwie wieże ciśnień. Pierwsza z gatunku kolejowych wież ciśnień, a druga zakładowa, mieszcząca się na terenie starej Fabryki.



Bieruń - wieża ciśnień

W miejscowości Bieruń stoją dwie wieże ciśnień o żelbetowej konstrukcji. Obiekty zostały wybudowane jeszcze przed wybuchem II W.Ś.



Borucin - wieża ciśnień

Drewniana wieża ciśnień w Borucinie, została wybudowana w roku 1916. Wieża swoim wyglądem nawiązuje do średniowiecznych baszt obronnych.

Boruszowice - wieża ciśnień

Wieża ciśnień w Boruszowicach została wybudowana w latach 20-tych, XX wieku. Wieża tłoczyła wodę do zakładów papierniczych.

Brynek - wieża ciśnień

Jedna z najpiękniejszych wież ciśnień została wybudowana w miejscowości Brynek w woj. śląskim. Wieża należała do starej posiadłości rodu von Donnersmarck. Wieża razem z budynkami otacza dziedziniec, do którego można wejść przez portal mieszczący się w wieży ciśnień.



Bytom - wieża ciśnień

W Bytomiu, jednej ze stolic śląskiego przemysłu, zlokalizowałem kilka wież ciśnień. Na zdjęciu wieża ciśnień z lat 30-tych XX wieku. Bardzo nowoczesna jak na tamte czasy. 

[lejek]

Wieża ciśnień w Chałupkach - kolejowa, wodociągowa wieża, wybudowana na potrzeby kolei. Wieża pochodzi z okresu przedwojennego i została wybudowana z czerwonej cegły.




Wieża ciśnień w miejscowości Chełm Śląski. Obiekt posiada konstrukcję żelbetową, wypełnioną czerwoną cegła. Za nośnik do potrzymania zbiornika na wodę, służy trzon.

Wieża ciśnień w Chorzowie, mieszcząca się na terenie dawnej Huty " Zabrze ". Wieża była bardzo ważna nie tylko dla sprawnego funkcjonowania huty, ale również dla całej sieci wodociągowej.

Ciasna - wieża ciśnień

We wsi Ciasna, znajduje się kolejowa, najprawdopodobniej wybudowana na początku XX wieku, kolejowa wieża wodociągowa.

Miasto Cieszyn posiada podwyższony zbiornik na wodę, wybudowany pod koniec XIX wieku. Wieża ciśnień w Cieszynie, posiada zdobiony portal i została wybudowana, na najwyższym lokalnym wzniesieniu.

Częstochowa - wieża ciśnień

Częstochowa posiada kilka obiektów, związanych z wodociągami. Bardzo interesująca jest wieża ciśnień, mieszcząca się na terenie dawnych zakładów, w dzielnicy Sabinów. Wieża ciśnień została wybudowana z czerwonej cegły, w stylu modernistycznym.

---

Kolejowa wieża ciśnień w Dąbrowie Górniczej - jest to typowa wieża wybudowana pod koniec XIX wieku. Elewacja obiektu posiada dużo dekoracji architektonicznych; ceglane fryzy, gzymsy oraz machikuły. Głowica od zewnętrznej strony jest oszalowana deskami.



Wieża ciśnień w Gliwicach

W Gliwicach dominują wodociągowe wieże, wybudowane w stylu neogotyckim. Znana jest wieża wybudowana w 1918 roku, która mieści się przy dzisiejszej ulicy Sobieskiego. Elewacja wieży posiada ostrołukowe wnęki z oknami, które nawiązują do gotyckich świątyń. Lico muru, wykonanego z czerwonej cegły, akcentują również ceglane fryzy, gzymsy, przypory oraz blanki.

[geranium]

https://visitmalbork.pl/419,WIEZA-CISNIEN.html

Malbork