[Fizyk]

Bo w skali galaktyki nadal jest jej dużo i ta masa zaczyna mieć znaczenie

Żeby wyjaśnić ruchy gwiazd w galaktykach, potrzeba ok. 3-4 razy więcej ciemnej materii niż "jasnej". Zróbmy taki eksperyment myślowy: podzielmy sobie przestrzeń w galaktyce na "komórki", tak że w centrum każdej "komórki" jest jeden układ gwiezdny. Nasz Układ Słoneczny byłby centrum takiej komórki o promieniu, powiedzmy, 2 lat świetlnych (~połowa odległości do innej najbliższej gwiazdy). W objętości tej komórki powinny się znajdować wobec tego jeszcze 3-4 masy Słońca ciemnej materii. Wtedy patrząc w skali galaktycznej, nasz Układ Słoneczny wyglądałby jakby miał 4-5 razy silniejsze pole grawitacyjne - ale wewnątrz samego Układu, czyli tak gdzieś do orbity Neptuna, znajdowałaby się masa ciemnej materii odpowiadająca mniej więcej 1/1000 Księżyca, co nie ma szans mieć znaczącego wpływu na ruch planet.

[Sofeicz]

Ok, czyli mam rozumieć, że CM jest po prostu bardziej rozproszona (jak mgła) niż 'jasna materia', która ma naturalną tendencję do skupiania się i w efekcie jej rozkład jest nierównomierny (w skalach układów gwiazdowych).

[Gawain]

W zasadzie dlaczego JM nie jest równomiernie rozproszona tak jak CM?

[Fizyk]

Ok, czyli mam rozumieć, że CM jest po prostu bardziej rozproszona (jak mgła) niż 'jasna materia', która ma naturalną tendencję do skupiania się i w efekcie jej rozkład jest nierównomierny (w skalach układów gwiazdowych).

Z grubsza tak. Rozkład ciemnej materii też nie jest idealnie równomierny, zwłaszcza w skali Wszechświata - ale wygląda na to, że jest sporo bardziej równomierny, niż "jasnej" materii.

W zasadzie dlaczego JM nie jest równomiernie rozproszona tak jak CM?

Pisałem o tym wyżej - dlatego, że nie oddziałuje na sposoby, które pozwoliłyby jej się "sklejać".
Wyobraź sobie dwie kulki, które się ze sobą zderzają. Kiedy są zbudowane ze zwykłej materii, to albo się od siebie odbiją (w całości albo w kawałkach), albo się ze sobą skleją. To się dzieje dlatego, że zwykła materia oddziałuje elektromagnetycznie. Atomy są ze sobą związane elektromagnetycznie i między atomami jednej piłki "nie ma już miejsca" na atomy drugiej, w związku z czym musi się stać coś nietrywialnego.

Gdyby takie kulki były zbudowane z ciemnej materii... to po prostu by przeleciały przez siebie nawzajem, nawet za bardzo nie zauważając, że coś się stało. Grawitacja jest za słaba, żeby spowodować jakiś znaczny efekt, a na inne sposoby ciemna materia (hipotetycznie) nie oddziałuje. Wobec tego jeśli nawet masz chmurę ciemnej materii, która zacznie się zapadać pod wpływem własnej grawitacji, to jej cząstki nabiorą prędkości w stronę środka, a w środku... przelecą przez siebie i chmura zacznie znowu się rozszerzać. Nie powstanie żadne zwarte ciało, będziesz mieć po prostu chmurę, która raz jest większa, a raz mniejsza.

[Gawain]

No łapię, ale jak kulki wysypujesz z jednego osrodka to niezależnie od ich cech one się rozlatują we wszystkie strony, czemu więc u licha zwykła materia się w ogóle posklejała a nie sobie leciała z prędkością c w każdą stronę tak samo?

[Fizyk]

A, o to chodzi. To głównie dlatego, że nie była idealnie jednorodna (z prędkością c i tak nie mogłaby się poruszać, tak to tylko cząstki bezmasowe mogą).

Młody Wszechświat był wypełniony niemal jednorodnie gorącą materią, ale nie idealnie jednorodnie (a nawet jeśli w jakimś momencie ta materia była idealnie jednorodna, to i tak zaraz losowe fluktuacje by to zepsuły). A jak jest choćby drobna niejednorodność, to znaczy że gdzieś materia jest gęstsza, a gdzieś jest rzadsza. Gęstsze obszary przyciągały materię w okolicy mocniej niż rzadsze obszary, przez co stawały się jeszcze gęstsze, a rzadkie obszary jeszcze rzadsze... co dodatkowo rozpędzało proces, i ostatecznie gęstsze obszary zostały gwiazdami, galaktykami itp. Tak w skrócie

[kmat]

Cuś mi nie gra. Elektromagnetyzm skleja ciała stałe i ciecze. Gazy, czy materię gwiazdową w kupie trzyma tylko grawitacja. .czyli grawitacja wystarczy do wyjaśnienia nierównomierności rozkładu JM. Czemu CM nie tworzy takich obiektów?

[Gawain]

Czemu występuje taka zajebista widoczności nocnego nieba? Na początku myślałem, że to Wenus tylko tak jarzy, ale właściwie to całe nocne niebo jest "gęstsze" od gwiazd.

[ZaKotem]

Bo w wielu miastach wyłączają na noc oświetlenie, skoro i tak nie ma ruchu

[Gawain]

Do miasta najbliższego mam 27 km. Zawsze było niebo gwiaździste nade mną i prawo moralne we mnie, ale teraz to już przesada...

[kmat]

Mniej smogu? Poza tym susza, czyli mniej pary wodnej w powietrzu. No i na wsi też są lampy.

[Gawain]

Wyjaśniło się z Wenus:

https://wiadomosci.radiozet.pl/Nauka/Wen...ie-ogladac

A brak produkcji przemysłowej, wyłączenie lamp itp. zrobiło swoje :d

[Sofeicz]

Przedwczoraj była fajna koniunkcja Wenus i Księżyca.

PS. Kilka dni temu Musk wystrzelił kolejny pakiet swoich satelitów. Oglądałem na żywo start z Florydy na YT i potem zająłem miejsce obserwacyjne.
Musiałem zrobić sobie taką przesłonę z tektury, żeby wysłonić światła miasta Łodzi.
Po ok. 30 minutach można było je zauważyć, jak nadlatują z zachodu.
Fajne przedstawienie.

[bert04]

PS. Kilka dni temu Musk wystrzelił kolejny pakiet swoich satelitów. Oglądałem na żywo start z Florydy na YT i potem zająłem miejsce obserwacyjne.
Musiałem zrobić sobie taką przesłonę z tektury, żeby wysłonić światła miasta Łodzi.
Po ok. 30 minutach można było je zauważyć, jak nadlatują z zachodu.
Fajne przedstawienie.

Ja oglądałem to parę dni temu na niebie, nie wiedząc nawet, co to jest. Drugiego dnia stało w gazecie. Co ciekawe, już raz takie coś obserwowałem, chyba w styczniu albo nawet w grudniu. Rządek punkcików na niebie sunących równomiernie jak po sznurku. Próbowałem nagrać komórką, ale tam tylko ciemność była widoczna. Myślałem, że to jakieś manewry wojska, ale teraz wiem, co było na rzeczy.

[Sofeicz]

U mnie w centrum wielkiej metropolii jest duże zanieczyszczenie świetlne ale tekturowa przysłona się sprawdziła, 'różaniec' satelitów było widać dość wyrażnie.
Nie powiem, byłem dość podekscytowany.
Widzisz start gdzieś na drugim końcu świata, a po pół godzinie masz to nad głową. Mała ta planeta.

[Gawain]

Jak przenieść obraz na drewno, w sensie najpierw se narysować np. na papierze a potem przenieść?

[Sofeicz]

Ale jaki obraz?
Prosty można wypalić lutownicą z ostrym grotem albo transformatorową.
Mialem kolegę, który transformatorowką wyczynial cuda na drewnie.
Bardziej skomplikowany wzór można nanieść sitodukiem (jakaś farba chemoodporna) i przetrawić kwasem siarkowym, który zwęgla drewno.

[Gawain]

Ale jaki obraz?

Szkice, proste motywy ozdobne.

Prosty można wypalić lutownicą z ostrym grotem albo transformatorową.

No ja myślałem o jakiejś kalce albo o rzutniku lub zrobieniu siatki wektorowej.

Mialem kolegę, który transformatorowką wyczynial cuda na drewnie.
Bardziej skomplikowany wzór można nanieść sitodukiem (jakaś farba chemoodporna) i przetrawić kwasem siarkowym, który zwęgla drewno.

I to są dobre patenty. Dzięki. Poleciał plus.

[Gawain]

Z serii dziwne pytania - Czy może ktoś powiedzieć jak brzmi laboratorium? W sensie jakie dźwięki tam dominują? Czy masery pipczą? Czy wirówki głośno szumią?

[Teista]

Z serii dziwne pytania - Czy może ktoś powiedzieć jak brzmi laboratorium? W sensie jakie dźwięki tam dominują? Czy masery pipczą? Czy wirówki głośno szumią?

To zależy od sprzętu w jaki jest wyposażone lab. Komora laminarna emituje ciągły szum w niskich rejestrach. Autoklaw czasem zrobi  „bib” jak zakończy jeden z etapów sterylizacji, a czasem syknie jak wypuści parę (stare modele). W trakcie analizy filtracyjnej jednostajnie burczy pompa próżniowa. Czasem zadzwoni telefon, albo kliknie czajnik bezprzewodowy. Densymetry, chromatografy HPLC, GC cichutko pomrukują, a spektrofotometry pracują bezszelestnie.  Wirówki hałasują tylko czasem i nie jest to uciążliwe, natomiast łaźnia ultradzwiękowa może doprowadzić do obłędu. To jest tak zwane tło dźwiękowe. Generalnie to technik laboratoryjny zanurzony jest w ciszy przerywanej takimi sygnałami. Jeśli jeszcze nie ma doświadczenia, a pracuje na patogenach to słyszy również  swój oddech i bicie własnego serca. Ale po roku pracy to mija. Później nie słyszy już nic. Nawet telefon nie wyrwie takiego laboranta z „transu analitycznego”. Taka praca i takie (konieczne) przystosowanie. W sumie, to najgłośniejszym obiektem jest człowiek – rozmowy. Ważniejszy jest zapach, ale to inny temat.

Oczywiście są inne typy laboratoriów, np. audio laboratorium. Tam poziom hałasu może osiągnąć 120 dB, albo więcej.